معرفی و بررسی اجمالی منظومه های حماسی تاریخی و دینی بعد از دوره صفوی

حماسه های تاریخی از قرن ششم و حماسه های دینی از قرن نهم، به تدریج جای خود را در میان شاعران فارسی زبان باز میکنند. یکی از دورههایی که سرودن منظومههای حماسی تاریخی و دینی از رواج قابل ملاحظهای برخوردار است،بعد از انقراض دولت صفوی و در دوره حکومت افشاریه، زندیه و قاجار میباشد. در دوره تاریخی مورد نظر در گستره نفوذ زبان و ادبیات فارسی، منظومههای متعددی در قالب مثنوی و در زمینه داستانهای دینی و تاریخی، عمدتا به تقلید ازشاهنامه به نظم درآمده است. در دوره مورد نظر بیش از 061 منظومه حماسی تاریخی سروده شده است که بیشتر آنها توسطشاعران شبه قاره به نظم درآمدهاند. تعداد منظومههای حماسی دینی بعد از عصر صفوی نیز حدود 071 منظومه است که بیشتر آنها را شاعران ایران زمین سرودهاند. سرودن اینگونه منظومهها، نه تنها در ایران و شبه قاره، بلکه در افغانستان، فرارود،عثمانی، قفقاز و... نیز طرفدارانی داشته است. اغلب منظومه های حماسی تاریخی و دینی دوره مورد نظر در بحر متقارب سروده شدهاند و برخلاف کمیت قابل توجه این آثار در این دوره، کیفیت شعری چندانی در آنها دیده نمیشود. در این مقاله به طور مختصر به تحلیل موضوعی، وزنی و ادبی منظومههای یاد شده پرداختهایم

کلیدواژه ها:

منظومه ، حماسه ، حماسه تاریخی ، حماسه دینی