زیناسادات فلاح - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی
مهین پناهی - استاد زبان و ادبیات فارسی . دانشگاه الزهرا

کشف و شهود از مباحث مهم عرفان اسلامی است که از قرن سوم هجری قمری آغاز شد.در این مقاله، ضمن طرح انواع مکاتب عرفانی اصطلاح کشف و شهود براساس متون عرفانی تعریف شده و انواع مکاشفه از متون عرفانی، انتخاب شده و با توجه به سیرتاریخی و ارایه ی جدول، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.در مکتب کشف و شهود به جای ریاضت های طاقت فرسا برای تصفیهی باطن ،راه کوتاه تری پیشنهاد می شود. این راه کوتاه تر، به جای سیر در آفاق و انفس، سیر در درون و تطهیر دل را توصیه می کند.وقتی که عارف در مقام مکاشفه، حقایقی را می بیند که تا قبل از آن، موفق به ادراک آن ها نبوده است، تحت تاثیر احوالی قرار می گیرد. آناحوال می تواند در شکل های گوناگون از قبیل کرامات، شنیدن آوازهای ملکوتی، یکرنگی عاشق با معشوق و سخنان شطح آلود ظاهرگردد.مصادیق عملی کشف و شهود عارفان از پنج کتاب عرفانی اللمع، اسرار التوحید، رساله ی قشیریه، کشف المحجوب و تذکره الاولیا و تحت عناوین فراست، پیشگویی، مکاشفه در خواب، مکاشفه در بیداری، در اخبار پس از مرگ، کشش آن سویی و دیدار ماوراء الطبیعه استخراج و در جدول بسامدی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. با توجه به این که ذکر همه ی مصادیق در این مقاله ممکن نبوده، تنها به آوردن یک یا چند نمونه بسنده شده است. در بقیه موارد به ارجاع صفحه ها اکتفا شده است

کشف و شهود، مکاشفه، آپوکالیپس، حالات روحی عارفان، مصادیق عملی کشف و شهود