محمدمهدی پورغلامعلی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حضرت ولیعصر (عج) رفسنجان

تاجالدین حسین بن حسن خوارزمی (وفات 835 (از چهرههای برجسته ادب و عرفان دوره تیموری و شارح مشهور مثنوی معنوی محسوب میشود. مقاله حاضر به بررسی یکی دیگر از تالیفات برجسته او در حوزه اخلاق، با عنوان ینبوع الاسرار فی نصایح الابرار و نام فرعی نصیحتنامه شاهی میپردازد. خوارزمی در این کتاب، شیوهای بدیع در پیش گرفته و دو سنت نگارشی اندرزنامههای شاهی یا نصیحهالملوک ها و رسایل اخلاق عرفانی یا آدابالصوفیهها را ادغام نموده است. از این حیث، متن او قابل توجه بسیار است. تاکید مقاله بر این نکته میباشد. ابتدا مقدمهای درباره ادبیات تعلیمی در ایران(و مباحثی چون پیشینه آن و زمینههای فرهنگی و اجتماعی ترویج انواع متون اخلاقی) ذکر میشود و سپس به اصل تحقیق که شامل موضوعات: دو مقاله ینبوع الاسرار؛ دایره واژگان و زبان اخلاقی؛ استفاده از نقل ؛ و بررسی ساختار و محتوای ینبوع الاسرار پرداخته میشود. ذیل هر مبحث سعی میشود تا به نوآوریهای متن ینبوع الاسرار اشاره شود.

ینبوع الاسرار فی نصایح الابرار، تاج الدین حسین خوارزمی، ادب تعلیمی، اندرزنامه، اخلاق عرفانی