تحلیل تصویر کوه در مثنوی معنوی

در مثنوی مولانا، تعدادی واژه(یا تصویر) وجود دارند که در شمار بزرگترین کلید واژههای ذهن این عارف بزرگاند. در سراسر مثنوی حضور سرشار از معنای این تصاویر یا واژگان، روان خواننده را تسخیر میکند و احساسی ژرف را از طریقاین تصاویر به او القا می نماید. واژههای کوه، دریا، آفتاب، شمس، قمر، یوسف، ماهی و...از این قبیلاند. از آنجا که شاعر با این کلمات انس و خویشاوندی ذهنی و باطنی خاصی دارد آن ها را همچون معشوق خویش، محبوب میدارد و طوفان معانی غیبی را که بر باطن وی هجوم میآورد در لباس این تصاویر تجسم میبخشد. وی از هر تصویر زبانی به تصویری مجازی میرسد ؛ زیرا چنان که شیوه معمول اوست همواره در پی کشف باطن اشیا و جوهر عناصر است و به ماهیت شیء بیش از صورت آن نظر دارد. وی تمام حادثهها و پدیدهها را رازناک و عمیق میبیند، از سطح فراتر رفته عناصری ماورایی در آنها جستجو میکند. ما در این نوشتار تنها واژه کوه را از جهت معنا(تبیین درونمایه و ایدههای فرعی) و نیز از منظر تصویر به بحث میگذاریم.

کلیدواژه ها:

کوه ، مولانا ، تصویر زبانی و مجازی ، تشبیه ، تمثیل و نماد