سیده مهدیس کنعانی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازههای آبی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
رامین فضل اولی - استادیار، عضو هیات علمی گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
علیرضا عمادی - دانشیار، عضو هیات علمی گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
جانعلی تقوی - مربی، عضو هیات علمی گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

سرریز پلکانی متشکل از پله هایی است که از نزدیکی تاج سرریز شروع و تا پاشنه پایین دست ادامه دارند. استفاده از سرریزهای پلکانی از زمان هایقدیم رایج بوده است. لیکن در سالهای اخیر توجه به این نوع سرریزها به دلیل تاثیر قابل ملاحظه پلکان ها بر میزان استهلاک انرژی جریان بیشترشده است. شکل پذیری جریان در آستانه ورود به سرریز متاثر از شکل هندسی دیواره هدایت جریان می باشد. انتخاب حالت بهینه برای شکلهندسی دیواره هدایت نقش به سزایی در عملکرد جریان روی سرریز دارد که سبب کاهش ضریب دبی می گردد. در این تحقیق به بررسی اثر ابعاددیواره های هدایت مختلف بر ضریب دبی در سرریز پلکانی پرداخته شد. برای انجام این تحقیق از مدل فیزیکی یک سرریز پلکانی با عرض 30 وارتفاع 20 سانتیمتر و دیواره های هدایت جریان با زوایای و 30، 45 و 60 درجه نسبت به امتداد جریان و ارتفاع 45 سانتیمتر استفاده شد. نتایج ، بهدست آمده در این تحقیق نشان داد که با افزایش زاویه دیواره هدایت، عرض مقطع انقباض افزایش می یابد و به سمت عرض واقعی سرریز میلپیدا می کند. همچنین با افزایش نسبت H/P مقدار ضریب دبی برای دیواره هدایت 30 درجه، نوسان زیادی نداشته و به سمت یک مقدار ثابتمیل پیدا کرده است اما برای دو دیواره هدایت دیگر شیب ملایم نزولی مشاهده شد و با توجه به نمودارهای مشاهداتی بیشترین مقدار ضریبدبی مربوط به دیواره هدایت با زاویه 44 درجه معادل 0/64 به دست آمد. در نهایت مشخص شد که در یک هد ثابت، میزان دبی عبوری از سرریز پلکانی با دیواره هدایت 30 درجه کمترین مقدار و دیواره هدایت 45 درجه بیشترین مقدار را داشته است.

دیواره هدایت، سرریز پلکانی، ضریب دبی