معصومه زارع - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
اسحاق امیدوار - دانشجوی دکترا علوم مرتع دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

مرتع از اصلیترین منابع تامین نیاز غذایی دام در ایران است که با مساحتی حدود 90 میلیون هکتار بخش زیادی از خاک کشور را به خود اختصاص داده است. جامعه عشایری کشور جامعه ای است که اساس زندگی بر پایه دامداری و بهره برداری از مراتع بنا شده است. اگرچه تولید فرآورده های دامی از جمله گوشت وشیرجزء مهمترین دستاوردهای بهره برداری از مراتع در معیشت و اقتصاد خانوار عشایر است، اما همچنان جایگاه و سهم این بخش از منابع طبیعی در درآمد این بهره برداران ناشناخته است. بنابراین؛ تحقیق حاضر را می توان گامی برای شناخت و بررسی نقش و سهم مرتع در درآمد دامداری بهره برداران مراتع مناطق عشایری دانست. در این بررسی تعداد دام، درآمد خالص، ناخالص، درآمد و هزینه های دامداری بهره برداران عشایری، درآمدهای حاصل از مرتع و مدت زمان بهره برداری از علوفه مراتع و نیز انواع منابع تامین نیازهای غذایی دام این بهره برداران مطالعه شد. اطلاعات این تحقیق به روش پیمایشی و از طریق تکمیل پرسش نامه به روش تصادفی از 23خانوار بهره بردار عشایری مراتع کردشول از توابع شهرستان اقلید استان فارس جمع آوری شد. . برای تجزیه و تحلیل از تجزیه واریانس یک طرفه و مقایسه میانگین با آزمون چند دامنه دانکن استفاده شد. بر اساس نتایج، سهم مرتع در درآمدخانوارهای بهره بردار عشایری حدود 81 درصد درآمد خالص دامداری آنهاست. این یافته نشان دهنده میزان اتکاء اقتصادی و معیشتی بهره برداران عشایری به مراتع است.

وابستگی به مرتع، اقتصاد خانوار عشایر، سهم مرتع، جامعه عشایری، کردشول