سیدامیرهوشنگ چاوشی - دانشجو کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی

آیا تنها وجود مساجد، گنبدها و منارهها در بافت یک شهر میتوانند به معنای اسلامی بودن آن شهر باشد شهر ایرانی-اسلامی شهری است که بر اساس ایدههای اسلامی شکل گرفته باشد. در این گونه شهرها، مظاهر تمدن اسلامی نمو دارد و دارای هویت خاص5 فضایی، فرهنگی و تاریخی است که ویژگی های آن در ارتباط با دین اسلام و از قرآن و سنت نشات گرفته است. در این شهرها ارتباط ذاتی، کلی و ساختاری بین یک دین و فضای ساخته شدهی شهری و مناسبات فردی و اجتماعی دیده میشود. فضای معنوی زندگی انسانها در شهر اسلامی با واژههایی چون شهر مقدس، مدینهی فاضله و ... گویای این حقیقتاند که بیشتر از آنکه ایدهای به نام شهر ایرانی-اسلامی مطرح شود، هویت معنایی و معنوی فضای زیست انسانها، بر کالبد و ساختار شهر پیشی داشته است. بر این اساس، مقاله حاضر بر آن است که با درنظر گرفتن ارکان و عناصر شهر ایرانی -اسلامی و لحاظ نمودن ویژگیهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... در یک شهر ایرانی-اسلامی، به این هدف دست یابد که تنها وجود ویژگیهای کالبدی و ظاهری همچون گنبد و مناره در یک شهر، نمیتواند ارایهدهنده ی یک شهر ایرانی-اسلامی باشد؛ در انتها به بررسی شهر تهران که زمانی قرار بود به عنوان نمونهی یک شهر ایرانی-اسلامی به جهان معرفی شود، پرداخته شده است و نهایتا0 راهبردهایی که میتواند تا حدودی شهرهای ما از جمله شهر تهران را به اصالت واقعی خود نزدیک گرداند، ارایه گردیده است.

شهر ایرانی، شهر اسلامی، شهر ایرانی-اسلامی، تهران