معاصر سازی عوامل هویتساز فضای باز خانه سنتی در راستای افزایش حس مکان در فضای باز مسکن معاصر

معماری گذشته، معماری5 انسانمحور و همگرا با نیازها و ارزشهای انسانی بود؛ اما امروزه به دنبال مدرنیته و صنعتی شدن، آثار معماری و شهرسازی مدرن، نهتنها انسان محور نیستند بلکه شیوه زندگی مردم را نیز دگرگون نمودهاند. حیاط مرکزی در معماری سنتی ایران، بهعنوان یکی از عناصر هوی تبخش به خانه ها محسوب میشود که بر اساس فرهنگ و نیازهای جسمی و روانی انسان شکلگرفته است. این در حالی است کهفضای باز (حیاط) در معماری معاصر نادیده گرفتهشده و کماهمیت است. هدف از این پژوهش مقایسه میزان حس مکان در فضای باز گذشته و معاصر و یافتن عوامل موثر بر هویت در فضاهای باز5 مسکن سنتی و معاصر سازی آنها میباشد. پس از بررسی پیشینه موضوع و به دست آوردن شاخصههای موثر بر هویت حیاط مرکزی، بررسیهای میدانی و مشاهده چند نمونه توسط محقق انجام گرفت. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی مبتنی بر استفاده از پرسشنامه میباشد و چارچوب نظری تحقیق، بر اساس روش اسنادی و تلخیص مطالب است. جامعه آماری، افراد ساکن در خانههای سنتی و مجتمعهای مسکونی امروزی می باشد و روش نمونه گی ری تصادفی ساده است و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار 20 spss صورت گرفته است. یافتههای تحقیق نشان م یدهد که حیاط خانههای سنتی به دلیل برخورداری از هویت و دارا بودن عناصر مطلوب، بر تمامی5 حواس پنج گانه افراد تاثیر گذاشته و موجب ایجاد حس مکان در افراد شده است. حیاطهای امروزی نقش اندکی در ایجاد حس مکان و درک مکانی افراد دارند؛ بنابراین ازآنجاییکه یکی از دلایل فقدان هویت در معماری معاصر گسست از سنتها و مفاهیم گذشته است، با الگوبرداری و نه تقلید از مفاهیم و عناصر معماری سنتی و استفاده از آنها مطابق بازندگی معاصر، میتوان باعث ارتقا کیفیت حیاطهای امروزی، هویت بخشی به آنها و درنتیجه باعث ارتباط با مکان و درک آن شد.

کلیدواژه ها:

سنت ، هویت ، حس مکان ، حیاط مرکزی ، خانه سنتی