مهدی حدادی نژاد - استادیاران، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
حسین مرادی - استادیاران، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

این پژوهش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی برخی از تمشک های سیاه خاردار اهلی و وحشی با استفاده از صفات ریخت شناختی (مورفولوژیکی) در کلکسیون دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. نتایج پژوهش تنوع بالایی را برای صفات گلدهی، زمان رسیدن میوه و حجم آبمیوه نشان داد. نژادگان های وحشی و اهلی تفاوت معنادار در صفات برگ، گل، شمار خار، میوه و وزن تر بذر نشان دادند. بنا بر نتایج همبستگی صفات به احتمال دلیل به نژادگران در انتخاب نمونه های اهلی شده (وارداتی) تمشک با شمار بیشتر خار نسبت به نمونه های وحشی می تواند متکثر از همبستگی مثبت و معنادار شمار خار با قطر گل، شکل، وزن تر، حجم آب میوه و وزن تر بذر یا همبستگی منفی و معنادار آن با زمان گلدهی بوده باشد. بر پایه نتایج به دست آمده از تجزیه به عامل ها و تجزیه دو بعدی مبتنی بر عامل های اصلی شامل گلدهی و کمیت میوه، نمونه های تمشک وحشی از اهلی جد اشده و نمونه های اهلی برتر معرفی شدند. نتایج تجزیه خوشه ای مربوط به نژادگان های وحشی تمشک، امکان دسته بندی جداگانه سه گروه را در این نوع تمشک فراهم کرد که شامل نمونه های همسان با گونه های شناسایی شده توسط گیاه شناسان، تمشک های خویشاوند با آن ها و تمشک های کامل متفاوت از آن ها بر پایه صفات رویشی بودند.

توصیفگر صفات، خار، شاخه، کلکسیون، گل، میوه