ثریا مهدوی - دانشجوی کارشناسی ارشد و دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
قاسم کریم زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد و دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
حسن مداح عارفی - استادیار پژوهش موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع

در این تحقیق، ٨ نمونه از گیاه دارویی آویشن، ٥ نمونه متعلق به گونه بومی Thymus daënensis و نمونه های دیگر مربوط به گونه های T. migricus ،T. eriocalyx و Thymus. spp. با کمک تکنیک اسکواش و استواورسئین ٢ درصد مورد ارزیابی کاریوتیپی قرار گرفته و پارامترهای کروموزومی: طول بازوی کوتاه، طول بازوی بلند، طول کل کروموزوم، نسبت بازوها، نسبت طول بازوی کوتاه به بازوی بلند، حجم کل کروموزوم، طول نسبی کروموزوم، درصد شکل کروموزوم، اختلاف دامنه طول نسبی، درصد شکل کلی کاریوتیپ، شاخص تقارن، شاخص سانترومری، طول کل کروماتین، شاخص پراکندگی و ضریب تغییرات محاسبه شد. تجزیه واریانس داده ها تفاوت معنی دار بین نمونه ها از نظر طول بازوی کوتاه، طول کل کروموزوم و حجم کروموزوم نشان داد. تعداد ٦ نمونه دیپلوئید و ٢ نمونه تتراپلوئید بودند. میانگین طول کل کروموزوم ها بین 1/07-0/88 میکرومتر تعیین گردید. فرمول کاریوتیپی در ٥ نمونه به صورت 30m، یک نمونه 28m، یک نمونه 56m و یک نمونه 58m+2sm تعیین شد. براساس روش استبینز همه نمونه ها متقارن بوده و در کلاس 1A قرار گرفتند، به استثنای نمونه تتراپلوئید A8 که در کلاس تقارنی 2A قرار گرفت. این مطالعه تنوع درون و بین گونه ای را در آویشن نشان می دهد.

کاریوتیپ، کروموزوم، تنوع، گیاه دارویی، آویشن، Thymus daënensis