شناسایی نشانگرهای مورفولوژیک مرتبط با مقاومت به خشکی در بادام (Prunus dulcis Mill)

به منظور تعیین نشانگرهای مورفولوژیک جهت غربالگری ژنوتیپ های بادام در برنامه های اصلاحی آینده، اثر تنش خشکی بر روی دانهال های حاصل از بذور شش رقم بادام با ژنوتیپ مشخص (از نظر تلخی و شیرینی) مطالعه شد. ژنوتیپ ها شامل هموزیگوت شیرین (بیوت)، هموزیگوت تلخ (ژنوتیپ تلخ) و هتروزیگوت شیرین (شاهرود ١٨ ، شاهرود ١٢ ، شاهرود ٢١ و سفید) و تیمارها شامل آبیاری کامل Ψs=-0/33MPa و تنش خشکی Ψs=-1/8MPa به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ٢ فاکتور آبیاری، ٦ فاکتور ژنوتیپ و ٣ تکرار بودند. صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مانند پتانسیل آب برگ (Ψw) و مقدار نسبی آب برگ (RWC)، فلورسنس کلروفیل، تراکم و اندازه روزنه ها، وزن خشک اندام ها و مقدار نیتروژن برگ و ریشه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که درجه مقاومت به خشکی در بین ژنوتیپ ها متفاوت بود. صفات مورفولوژیک برگ نسبت به صفات ریشه و شاخه به تنهایی با تنش خشکی همبستگی بهتری داشتند. تجزیه صفات مورفولوژیک برگ و روابط آبی گیاه نشان داد که ژنوتیپ های مختلف استراتژی های مختلفی را در مواجهه با تنش خشکی به کار می برند. همه ژنوتیپ ها قادر به حفظ برگ ها در شرایط تنش بودند، هر چند برگ های جدید اندازه کوچکت ری از شاهد داشتند. اندازه برگ، رشد شاخه ها، وزن خشک شاخه ها، وزن خشک برگ ها و تراکم روزنه ها معیارمناسبی برای تشخیص مقاومت به خشکی در بادام نیستند. نسبت وزن خشک ریشه به سطح برگ (RDW /LA) در ژنوتیپ سفید با افزایش تنش افزایش یافت در حالی که این ژنوتیپ نسبت بهتنش خشکی مقاومت بیشتری از بقیه نشان داد. سطح ویژه برگ (SLA) و اندازه روزنه ها در ژنوتیپ بیوت از بقیه کمتر بود در حالی که این ژنوتیپ نسبت به تنش خشکی حساسیت بیشتری داشت.

کلیدواژه ها:

پتانسیل آب برگ ، فلورسنس کلروفیل ، روزنه ، نشانگرهای مورفولوژیک ، بادام (Prunus dulcis Mill)