بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های موسیر ایرانی (Allium hirtifolium Boiss) با استفاده از صفات مورفولوژیک

در این پژوهش صفات مورفولوژیک ١٧ ژنوتیپ موسیر ایرانی شامل ژنوتیپ های آشتیان، اراک، بروجرد، دشت ارژن، دشمن زیاری، دیواندره، خمین، خوانسار، سپیدان، سیاخ دارنگون، صحنه، کنگاور، کوهرنگ، کوهمره سرخی، نهاوند، هرسین و یاسوج مورد ارزیابی قرار گرفت. سوخ های جمع آوری شده از مناطق ذکر شده به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه کشت و صفات کمی و کیفی آنها از جمله صفات طول، عرض، ضخامت و تعداد برگ، طول و قطر ساقه گل دهنده، ضخامت طبق گل آذین، تعداد گل در گل آذین، طول دمگلچه، قطر متوسط سوخ، وزن متوسط سوخ، تعداد سوخک، درصد سوخ خوشه ای، درصد ماده خشک و درصد خاکستر اندازه گیری شد. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که ژنوتیپ های مورد بررسی از نظر کلیه صفات مورد اندازه گیری، به جز عرض برگ و طول دمگلچه، تفاوت بسیار معنی داری با هم داشتند. ژنوتیپ خوانسار دارای بیشترین قطر متوسط سوخ ( 62/05 میلی متر)، وزن متوسط سوخ (140/45 گرم ) و عملکرد ( 1400/45 گرم در مترمربع) بود. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ های مورد مطالعه را در ٣ گروه قرار داد که در گروه اول ژنوتیپ های اراک، دشمن زیاری، کوهمره سرخی، خوانسار، هرسین و نهاوند، در گروه دوم ژنوتیپ های خمین، یاسوج، بروجرد، دیواندره و سپیدان و در گروه سوم ژنوتیپ های دشت ارژن، کوهرنگ، آشتیان، سیاخ دارنگون، صحنه و کنگاور قرار گرفتند. نتایج نشان داد که موسیر ایرانی یک گونه کاملا متفاوت با شالوت معمولی (Allium ascalonicum) بوده و دارای تنوع بسیار زیاد بوده و منبع ژنتیکی با ارزشی برای تحقیقات به نژادی است.

کلیدواژه ها:

موسیر ایرانی (Allium hirtifolium Boiss) ، توده بومی ، به نژادی