اسماعیل مشیری - استادیار گروه بیهوشی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اراک
فرهاد معظمی - استادیار گروه بیهوشی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان
ابراهیم خوشرفتار - استادیار گروه بیهوشی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان

مقدمه و هدف: فنتانیل جهت بهبود کیفیت بلوک حسی و افزایش زمان بیدردی پس از عمل در بی حسی نخاعی بکار می رود.هدف از انجام این مطالعه مقایسه مدت زمان بلوک حسی و عوارض ناشی از اضافه کردن دوزهای مختلف فنتانیل اینتراتکال بهلیدوکائین 5% در بیحسی نخاعی می باشد.روش کار: 140 بیمار کاندیدای عمل جراحی انتخابی تحت بیحسی نخاعی، به یک کارآزمایی بالینی دو سو کور با کنترل دارونماوارد شدند. برای بیحسی نخاعی از 100 میلی گرم لیدوکائین اینتراتکال 5% استفاده شد . بیماران به صورت تصادفی در 4 گروه35 نفری : شاهد ( 2 میلی لیتر آب مقطر )، گروه دو ( 25 میکروگرم فنتانیل )، سه ( 50 میکروگرم فنتانیل ) و چهار ( 100 میکروگرمفنتانیل) تقسیم شدند. طول مدت بلوک حسی ، وقوع عوارض در گروه ها مورد بررسی قرار گرفت و اطلاعات بدست آمدهتوسط نرم افزار آماری SPSS و با استفاده از آزمون های مرتبط تجزیه و تحلیل گردیدند. نتایج: گروهها از نظر متغیرهای دموگرافیک تفاوت معنی داری نداشتند (P>0/05). میانگین طول مدت بی دردی در گروه شاهد معادل 25/05±100/28 دقیقه ، در گروه دوم 18/4±112/28 دقیقه، در گروه سوم 10/63±135/28 دقیقه و در گروه چهارم 12/42±140 دقیقه بود که به غیر از گروه شاهد با گروه دو وگروه سه با گروه چهار ، اختلاف بین تمامی گروهها از نظر آماری معنی دار بود (P<0/001). فراوانی خواب آلودگی و دپرسیون تنفسی در گروههای سه و چهار به میزان معنی داری نسبت به گروههای شاهد و دو بیشتر بود (P<0/01). فراوانی خارش در گروه شاهد نسبت به گروه های سه و چهار به میزان معنی داری کمتر بود و بیماران گروه دو نیز نسبت به گروه چهار خارش کمتری را تجربه کردند (P<0/01). فراوانی تهوع و استفراغ و لرز در گروه شاهد به میزان معنی داری از گروه دو و سه و چهار بالاتر بود (P<0/01).نتیجه نهایی : اضافه کردن 50 میکروگرم فنتانیل به 100 میلی گرم لیدوکائین اینتراتکال موجب افزایش معنی دار طول مدتبیدردی می شود اما با افزایش خطر دپرسیون تنفسی همراه است.

بیحسی نخاعی ، فنتانیل ، لیدوکائین