علی اصغر پورشانظری - استادیار گروه فیزیولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
مهدی شریعتی - عضو هیأت علمی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
عبدالرحمن صریحی - استادیار گروه فیزیولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان

مطالعات قبلی نشان داده اند که سیستم اوپیوئیدهای درونی، حساسیت بارورفلکسها را در افراد وابسته به مورفین کاهش میدهند . هسته دسته منزوی (NTS)محل اصلی ختم نورونهای آوران بارورسپتورها میباشد. این مطالعه به منظوربررسی نقش هسته دسته منزوی بروی کنترل بارورفلکس در سیستم نوروکاردیوواسکولار رتهای معتاد به مورفین انجامگرفته است. برای ایجاد وابستگی ، مورفین سولفات در یک جدول ده روزه به صورت درون صفاقی (i.p) به حیوانات تزریق شد سپس حیوانات با استفاده از یورتان (150mg i.v به ازای هر صد گرم از وزن بدن) بیهوش شدند و با استفاده ازکانول PE50 حاوی سالین و هپارین (200u/ml) شریان و ورید فمور سمت چپ کانول گذاری شد وبا استفاده از دستگاه استریوتاکسی به مشخصاتNTS، الکترودهای تحریکی بر اساس اطلس پاکسینوس بداخل هسته وارد گردید و سپس تحریکات الکتریکی بداخل هسته اعمال شد. برای بررسی حساسیت بارورفلکس ها از فنیل افرین (Phe) به عنوان داروی Vasoconstrictor استفاده شد تا افزایش ناگهانی فشار خون ایجاد شود سپس تغییرات ضربان قلب حاصله (ΔHR) در برابر تغییرات فشار متوسط شریانی اعمال شده (ΔMAP) به عنوان شاخصی از حساسیت بارورفلکس ها (BRS :Baroreflex Sensitivity) سنجیده شد. بررسی نتایج حاصله نشان می دهد که حساسیت بارورفلکسها در گروه دریافت کننده مورفین نسبت به گروه کنترل کاهش یافته است (P<0.05). اعمال تحریکات الکتریکی به داخل هسته اثری بر روی فشار متوسط شریانی (MAP) و ضربان قلب (HR)، در موشهای سالم و معتاد به مورفین نداشته است. در حالیکه بعد از دریافت تحریک الکتریکی در هسته BRS, NTS نسبت به قبل افزایش یافته است (P<0.05). می توان چنین نتیجه گیری کرد که احتما ًلا تحریکات الکتریکی در ناحیه NTS توانسته است منجر به تعدیل یا تقویت سیستم نوروترانسمیتری این ناحیه مثل سیستم گاباارژیک شوند که این امر به نوبه خود توانسته حساسیت بارورفلکس ها را افزایش دهدو در نتیجه این موشها قادر شده اند به نحو کار آمدی شوک حاصله از افزایش فشارخون در اثر تزریق PE را بخوبی کنترل کرده و تحمل بیشتری در برابر تغییرات فشار خون داشته باشند.

حساسیت بارورفلکس ، مورفین ، موش ، هسته دسته منزوی