تحلیل الگوهای تفکر شیعی صدرایی در معماری مساجد دوره صفویه با رویکرد نشانه شناسی
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: سومین کنفرانس سراسری نوآوری های اخیر در مهندسی عمران، معماری و شهرسازی
- کد COI اختصاصی: RCEAUD03_210
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 692
نویسندگان
کارشناس ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد قشم ایران
عضو هیات علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قشم ایران
چکیده
مبادی هنر اسلامی ، تابع عرفان و نگرش معنوی مسلمانان به حقیقت هستی است. در این راستا هنر همواره نوعی بیان تلقی می شده که مخاطب را از ماده به عمق ماده، از واقعیت به حقیقت ، از صورت به معنا و از فرم به محتوی هدایت می کرده است.. در فلسفه اسلامی اوج تجلی نظریات هنر قدسی را میتوانیم در حکمت ذوقی و اشراقی و سپس به طور کاملتر در حکمت متعالیه صدرایی می توانیم مشاهده کنیم. نگاه ملاصدرا به هنر و زیبایی یکی از ابعاد عرفان ملاصدرا به شمار می آید، وی منشاء اصلی زیبایی و هنر را ذات باریتعالی میداند و هنر را تجلی اسمای الهی در انسان میداند. بر این مبناهمه هنرها نشانه ای از وحدت وجود است و از آن الهام گرفته است.بر اساس این زیبایی شناسی، حق، اشتیاق به ظهور، تجلی و شناخته شدن دارد که هنر و به طور خاص معماری اسلامی میتواند یکی از جلوه های بدیع آن باشد.در عصر صفوی نیز که بناهای باشکوه و ارزشمندی شکل گرفت، انطباق بسیاری میان معماری و دیدگاه هستی شناسانه آن عصر مشاهده میشود. .در این دوره، به همراه گرایش های شیعی، تفکرات عمیق فلسفی، شکل گرفتند.هدف از این تحقیق، تبیین ساختار فکری و آراء صدرالمتالهین (ملاصدرا) در باب زیبایی و هنر و سعی در شناخت بهتر و دقیقتری از مفهوم هنر قدسی و خلاقیت هنری به طور کلی و تحلیل نمود آن در مساجد دوره صفویه به طور خاص است. فرضیه تحقیق بر این اساس است که بسیاری از عناصر کالبدی و معنایی چون آب و نور و همچنین استفاده از علائم و نمادها و فرم های واحد و خالصی که تداعی کننده وحدت وجود می باشند در بناهای معماری و مساجد دوره صفوی بر اساس حکمت صدرایی شکل گرفته اند و هویت بخش تفکر اسلامی آن مکتب بوده اند. روش این تحقیق توصیفی تحلیلی، استدلال از نوع قیاسی و روش گرد آوری بر اساس مطالعات اسنادی است.در نهایت پس از شناخت آرا و تعمیم چگونگی تجلی آن در معماری مساجد، به این نتیجه دست یافتیم که معماری مساجد آن دوره ، در کلیات معماری شامل پلان ، شکل گیری فضاهای اصلی ،سلسله مراتب حرکتی، در گنبد و مناره و ... و در جزییاتی مثل آب نماها ، تزیینات، مقرنس کاری ها و.... به نوعی تجلی گر وحدت در هنر مقدس و در راستای دیدگاه هنرمندان آن عصر بوده و بر اساس اندیشه های عرفان اسلامی و حکمت صدرایی شکل گرفته است.کلیدواژه ها
نشانه شناسی،معماری ، مساجد صفوی، تفکر صدرایی، وحدت وجودمقالات مرتبط جدید
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.