مسعود نوری بیلندی - کارشناس ارشد فرآوری مواد معدنی، مرکز تحقیق و توسعه شرکت معادن زغالسنگ
عماد آب خشک - دانشجوی کارشناسی ارشد فرآوری مواد معدنی، مرکز تحقیق و توسعه شرکت معاد
صمد بنیسی - دانشیار بخش معدن، دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

امروزه با توجه به افزایش قیمت مواد معدنی و همچنین نیاز روز افزون به این مواد، فرآوری مجدد باطله ها و محصولات میانی کارخانه های فرآوری مورد توجه قرار گرفته اند. کارخانه زغالشویی زرند کرمان، علاوه بر کنسانتره ای با خاکستر 10/5% که به مصرف کارخانه ذوب آهن اصفهان می رشد، روزانه 150 تن محصول میانی با خاکستر 40 درصد تولید می کند که به مصرف سوخت خشک کن کارخانه می رسد. به دلیل ساختن سکوی سیمانی برای خشک کردن کنسانتره در فضای باز، بازیابی کنسانتره موجود در این بخش ضروری به نظر می رسد. با توجه به درگیری زغال با گانگ، تنها راه بازیابی کنسانتره از این بخش، خردایش این مواد و انجام جدایش روی آنها می باشد. به منظور بررسی بازیابی زغالسنگ از این محصول کارخانه، پس از مطالعات و بررسی های اولیه، در طول دو ماه از جریان میانی نمونه گیری شد و نمونه هر ماه به طور جداگانه در دو بخش 1+ میلیمتر و 1- میلیمتر، خصوصیت سنجی شد. به منظور آزادسازی زاغالسنگ از باطله درگیر با آن، نمونه ها در 3 مرحله به ترتیب تا 5میلیمتر، 3میلیمتر و 1میلیمتر خرد شده و محصولات هر بار خردایش، مجددا خصوصیت سنجی شدند. در بخش 1+ میلیمتر، بازیابی زغالسنگ کاهش یافت (به علت آزاد شدگی گانگ) و در بخش 1- میلیمتر 5% افزایش راندمان حاصل شد. با توجه به سهم 6 درصدی زغالسنگ میانی از کل خوراک کارخانه، در صورت گرفتن کنسانتره ای با خاکستر 10% از این محصول، 0/4 درصد راندمان کل کارخانه افزایش خواهد یافت. بنابراین به نظر می رشد که خردایش محصول میانی به منظور بازیابی زغالسنگ آن، توجیه اقتصادی ندارد اما چنانچه تقاضا برای خرید محصولی با خاکستر بالا وجود داشته باشد می توان 40-50 درصد از محصول سنگ شکنی 1mm را با خاکستر 18-15 درصد بازیابی کرده و با ترکیب آن با برخی از زغال سنگ های کارخانه، محصولی قابل فروش عرضه کرد.