احمد پوراحمد نژاد - دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا ، طبقه سوم
کرامت اله زیاری نژاد - دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا ، طبقه سوم
حسین حاتمی نژاد - دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا ، طبقه سوم
شهرام پشاه آبادی - نویسنده مسئول ؛میرداماد غربی

امروزه شهرها با چالش های پیچیده ای برای دستیابی به اهداف مرتبط با توسعه اقتصادی - اجتماعی و کیفیت زندگی روبرو هستند، به گونه ای که در قرن 18 کمتر از 5 درصد جمعیت جهان در شهرها زندگی کرده اند. امروزه بیش از 50 درصـد جمعیـت جهـان در محیط های شهری زندگی میکنند. بنابراین روند شهری شدن زود هنگام جهان واقعیتی گریز ناپذیر و قرن 21 ،قرن شهرها است. اما شهر نشینی علیرغم دستاوردهای بزرگ برای بشر با خود مسائل و مشکلاتی را به همراه داشته که بـا وجـود پیشـرفتهـای عظـیم علمی و فنی حل بسیاری از این مشکلات با ناکامی همراه بوده است. مفهوم شهر هوشمند در حقیقت پاسخی به این چـالش هاسـت. شهر هوشمند به معنای گشایش مفاهیمی نو در برنامه ریزی شهری است که قابلیت های جهان واقعی و مجازی را برای حل مشـکلات شهری با هم ترکیب میکند. هدف این تحقیق تبیین نظری مفهوم ، ابعاد و عناصر ،اجزاء و عناصر شهر هوشـمند از طریـق مطالعـه عمیق و ژرف ادبیات در این زمینه با تاکید بر کلانشهر تهران می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و بر تحلیل داده هـای ثانویـه پایه گذاری شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که علیرغم بحث های وسیع در مورد شـهرهای هوشـمند هنـوز هـیچ اتفـاق نظری در مورد تعریف این شهرها وجود ندارد. ما در عرصه شهرهای هوشمند با تعاریف و راه حـل هـای زیـادی بـدون یـک تعریـف شناخته شده در مقیاس جهانی مواجه هستیم. بنابراین تعریف یک سیستم ثابت جهانی بـا توجـه بـه خصوصـیات متنـوع شـهرها در سراسر جهان ممکن است مشکل باشد. از طرفی تعاریف مطرح شده از طریق شهرهای خاص که خود را هوشمند نامیده انـد، جهـان-شمول نیست و عمومیت ندارد. بنابراین بهتر است ساختارهای اصلی (مدل شهر هوشمند) به عنوان اساس مفهوم پردازی حفظ شود و تعریف های خاص هر شهر از هوشمندی بر اساس چشم اندازها، اولویت ها و محتواشان بازسازی شود.