ارزیابی شدت بیابان زایی با استفاده از مدل IMDPA در منطقه نیمه خشک دشت قروه با تکیه بر معیار پوشش گیاهی ( مطالعه موردی: حوزه آبخیز بابا گرگر)

پدیده بیابان زایی در کشورهای در حال توسعه و نیز کشورهایی که دارای پتانسیل بالای بیابان زایی می باشند، از شدت بیشتری برخوردار است در این زمینه می توان با ارائه راهکارها و روش های مدیریتی مناسب از شدت این پدیده کاسته و نیز از گسترش و پیشروی آن جلوگیری بعمل آورد. در این راه شناخت فرآیندهای بیابان زایی و عوامل بوجود آورنده و تشدید کننده آن و همچنین آگاهی از شدت و ضعف این فرآیندها و عوامل آن، امری مهم و ضروری است که باید مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. به همین جهت مطالعه، درک و شناخت فرآیندهای منتهی به بیابان زایی به ما کمک می کند تا این پدیده را شناسایی و از وقوع آن پیش گیری کنیم. در این تحقیق ارزیابی وضعیت فعلی و تهیه نقشه بیابان زای با استفاده از نرم افزار GIS در حوزه باباگرگر شهرستان قروه به وسعت حدود 14695 هکتار با اقلیم نیمه خشک براساس مدل IMDPA انجام شد. در این تحقیق معیار پوشش گیاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. طی این مطالعات از میانگین هندسی شاخص های مربوطه طبق رابطه ی زیر بیابان زایی معیار پوشش گیاهی ارزیابی گردید : ( تجدید حیات گیاه * بهره برداری از پوشش گیاهی * وضعیت پوشش گیاهی ) به توان 1/3 = معیار پوشش گیاهی ، نتایج حاصل از میانگین وزنی ارزش های عددی شاخص ها برای کل منطقه ارائه گردید و بیانگر آن است که از میان 3 شاخص معیار پوشش گیاهی، شاخص تجدید حیات پوشش گیاهی با میانگین وزنی ارزش 2.73، بیشترین تاثیر ار در بیابان زایی منطقه دارد. همچنین میانگین وزنی معیار پوشش گیاهی برای منطقه برابر 2.48 می باشد و بدین معنی است که درجه بیابن زایی معیار پوشش گیاهی در این حوزه متوسط بوده و نزدیک به شدید شدن است و باید راهکارهای مدیریتی جهت جلوگیری از افزایش شدت بیابان زایی اندیشید، پیشنهاد داد و اجرایی کرد.

کلیدواژه ها:

شدت بیابان زایی ، معیار پوشش گیاهی ، شاخص ، مدل IMDPA ، میانگین هندسی ، بابا گرگر ( قروه )