راضیه نعمتی - دانشجوی کارشناسی ارشد بخش علوم و صنایع غذایی، دانشگاه شیراز
مهرداد نیا کوثری - دانشیار بخش علوم و صنایع غذایی، دانشگاه شیراز

خصوصیات خاص نانوذرات مهندسی شده، منجر به کاربرد زیاد این ذرات در صنایع غذایی در زمینه های مختلف از جمله شناسایی پاتوژن ها، جداسازی و فیلتر کردن، ایمنی و بسته بندی مواد غذایی، نانوامولسیون ها، سیستم های دارو-رسانی شده است. اما همین خصوصیات می توانند بر سلامتی موجودات زنده اثرات سوء داشته باشند. نانوذرات می توانند از طریق گردش خون، غدد لنفاوی و سیستم عصبی به بسیاری از بافت ها و اندام ها، از جمله مغز رسیده و به دلیل فعال تر بودن، میتوانند موجب مسمومیت وبیماری های روده ای و سرطان در اعضای مختلف بدن شوند. تحقیقات اپیدولوژیکی و پاتولوژیکی بسیاری در زمینه مهاجرت نانو ذرات از بسته بندی، اثرات سمی، مکانیسم عمل و رابطه اندازه ذرات آنها با بیماری ها صورت گرفته است. ذرات کوچکتر از 100 نانومتر، می توانند برای انسان و محیط زیست خطرات بالقوه ای داشته باشند. خواص مواد در مقیاس نانوبه دلیل نسبت زیاد مساحت سطح به جرم، بسیار متفاوت از مواد مشابه در اندازه ذره بزرگتر است و ذرات کمتر از 50 نانومتر، رفتارهای نوری، الکتریکی و مغناطیسی متفاوتی نسبت به همان مواد در مقیاس بزرگتر دارند. نانو ذرات توانایی اتصال به پروتئین های بدن را دارند و در این صورت، باعث به وجود آوردن تغییراتی در فعالیت و ساختار آنها می شوند. میزان سمیت نانوذرات بستگی به اندازه سطح تماس، واکنش پذیری شیمیایی، اندازه فیزیکی ذره و سطح آن دارد. لذا کاربرد و تولید نانوذرات به لحاظ خطرات بهداشتی مستلزم تحقیقات بیشتر می باشد که در این مقاله به راه های جذب و خطرات ناشی از نانوذرات اشاره شده است.

نانوذرات مهندسی شده، کاربردها، مخاطرات