علیرضا مومنی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی بیوسیستم، دانشگاه فردوسی مشهد
عباس روحانی - عضو هئیت علمی گروه مهندسی بیوسیستم، دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا طاهری راد - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی بیوسیستم، دانشگاه فردوسی مشهد

از جمله ترکیبات زیانآور در حوضچههای پرورش ماهی میتوان به ترکیبات نیتروژندار، بهویژه آمونیاک و نیتریت اشارهکرد. یون آمونیوم علاوه بر سمی بودن، قادر است اکسیژن محلول آبهای پذیرنده را پایین آورده و حیات موجودات آبزی را بهخطر اندازد.عامل آمونیاک در پرورش متراکم و فوق تراکم و همچنین حمل و نقل ماهی همواره سبب مشکلاتی برای پرورشدهندگان میشود. لزوم یافتن روشهای تشخیص و پیشگیری که مطابق با امکانات موجود کشور باشد کمک شایانی به رفع این عارضه خواهد کرد.استفاده از مواد افزایش دهنده کیفیت آب بهعنوان بخشی از مدیریت آب در آبزیپروری از دیر باز مطرح بوده است. روشهای متداولیبرای کنترل گاز آمونیاک در سیستمهای مکانیزه بهکار میرود که از جمله میتوان به صافیهای زئولیتی، صافیهای فتوکاتالیستی، تجزیهکنندههای اولتراسونیک و صافیهای زیستی اشارهکرد. صافیهای زیستی خود شامل صافیهای غوطهور، صافیهای قطرهای،صافیهای بیودرام، صافیهای بیودیسک، صافیهای بستر روان و صافیهای با مصالح سبک وزن – دانه تسبیحی میباشند. بازدهیصافیها به عوامل متعدد شیمیایی، فیزیکی و زیستی از جمله: میزان PH ، قلیائیت آمونیاک و نیتریت، اکسیژن، مواد جامد، شوری، انتشار گاز، دما، عمق صافی، مساحت سطح مقطع، بارگذاری هیدرولیکی، مصالح صافی، نسبت تخلخل صافی، مساحت سطحمخصوص، ضخامت لایه نازک، نور و تراکم توده زنده بستگی دارد. بهطورکلی، با توجه به هدف مورد نظر از بکارگیری صافی وویژگیهای مصرف انرژی، هزینه اولیه، هزینه مصرفی، ظرفیت و عملکرد میتوان با توجه به ویژگیهای هر یک از انوع صافیها بهترین را انتخاب و مورد استفاده قرار داد.

بازدهی، پرورش متراکم، ترکیبات نیتروژندار، تلفات آبزیان، صافی