مینا شمخی - استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه شهید چمران اهواز
زهرا چنانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه شهید چمران اهواز

در نگاه قرآن، حقیقت انسان به روح و روان وی می باشد و شخصیت او بر اساس باورها، انگیزه‏ها، اعمال و رفتارش ارزیابی می شود. تأمل در دستورات دینی، به ویژه در نظام تربیتی و روان شناختی قرآن، نشان می‏دهد که هدف نهایی دراین مکتب، تربیت انسان‏های کامل، سالم، مفید و عاری از هر گونه ناهنجاری روانی و رفتاری است. واژه روان در ادبیات قرآنی، نفس یا روح است. در قرآن کریم، نفس(روان) واژه ای دو بعدی است وحالات گوناگونی به خود می گیرد که همین تفاوت حالات، جنبه ی مثبت(روان سالم) و منفی(روان بیمار) برای او تلقی می شود. منظور از سلامت روان، ایجاد تعادل مثبت بین جنبه های گوناگون زندگی، مثل فردی‏ و اجتماعی، جسمی‏ و روحی و در واقع داشتن تعادل و توازن در رفتار، در همه ی شرایط و واکنش مناسب در مواجهه با محرک های درونی و برونی است. از این رو در آیات بسیاری، فطرت وجودی انسان و حالات گوناگون روان او را متذکر شده و علل و عوامل انحراف و بیماری ها و همچنین راه های درمان روان انسان را نشان داده است. این نوشتار با هدف تبیین دیدگاه قرآن در رابطه با سلامت روان و با روش کتابخانه‏ای انجام پذیرفته است. نتیجه آن که تمسک به قرآن و دین باوری به زندگی انسان ها معنا داده و از این طریق انسان به آرامش روانی دست می‏یابد. ایمان، امید، تشویق و پاداش، خودشناسی، تقوی، پرهیزگاری و... از مهم ترین راهکارهای پیشنهادی برای ارتقاء سلامت روانی هستند که همگی آنها توسط خداوند متعال در قرآن کریم سفارش شده اند.

قرآن، روان، سلامت، انسان، دین باور