جغرافیای سیاسی: دفاع و امنیت

جغرافیای سیاسی به مطالعه واحدهای سرزمینی، مرزها و زیر مجموعه های اداری- سیاسی و اجرایی کشورها می پردازد. برخی از این مجموعه ها در تولید امنیت نقش دارند. «امنیت» یکی از مسائل اساسی مطالعات اجتماعی و بنیان روابط اجتماعی محسوب می شود که درارتباط با مفاهیمی مانند تهدید و دفاع قرار دارد. «اندیشه دفاعی» در قلمرو سرزمینی کشورها، نیز سازوکاری فلسفی و واقع گرایانه درباره دفع تهدید و بازدارندگی موثر است که اقدامات دفاعی را هدایت می کند. هر کشور با توجه به موقعیت و جایگاه جغرافیایی خود دارای راهبرد امنیت ملی خاص خود است که مجموعه عوامل گوناگونی مانند جغرافیا، نیروی انسانی، منابع انرژی، تعهدات و تهدیدات خارجی، آن را تعیین می کنند. در این راستا، ویژگی های جغرافیای سیاسی هر کشور، نقش مهمی در تعیین استراتژی امنیت ملی آن کشور دارد.در این مقاله نظری می کوشد تا با برقراری رابطه بین دومفهوم «امنیت» و «دفاع» بر غنای این بحث در چارچوب مطالعات جغرافیای سیاسی کشورها بیفزاید.. نتایج این نوشتار که باروش توصیفی- تحلیلی به دست آمده است نشان می دهد الگوهای رفتاری و مفاهیم کارکردی مانند امنیت و دفاع در جغرافیای سیاسی محصول ترکیب عناصر و اصول جغرافیا، سیاست و قدرت می باشند. بنابراین دفاع و امنیت را می توان محل تلاقی عناصر پایه ی جغرافیای سیاسی دانست که از ماهیت ترکیبی برخوردارند.

کلیدواژه ها:

امنیت ، دفاع ، جغرافیای سیاسی ، تهدید