راضیه آرزومندان - دانشگاه بیرجند
جواد میکانیکی - دانشگاه بیرجند

حاشیه نشینی از جمله مسائلی است که شهرها با آن روبرو می باشند. نابرابری در توزیع امکانات و فرصت ها از عوامل موثر در شکل گیری چنین سکونتگاه هایی است. عوامل جاذبه و دافعه متعدد اقتصادی و اجتماعی می توانند روند حاشیه گزینی را تسریع نمایند. گروه های جمعیتی که در این مناطق سکونت دارند، به طور عمده متشکل از افرادی است که به دلایل اقتصادی و از جمله کمی درآمد ناچارند سکونت در در این محلات هستند. این افراد شامل جمعیت مهاجر از روستاها و شهرهای مجاور و همچنین گروه های از شهرنشینان هستند که به دلایل گرانی زمین ناچار به سکونت در این محلات شده اند. محله موسی بن جعفر در شمال غربی شهر بیرجند قرار گرفته است. این محله جمعیتی حدود 6000 نفر را در خود جای داده است. در این پژوهش، 100 خانوار به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. یافته ها نشان دهنده آن است که با وجود مدت زمان طولانی سکونت جمعیت در این بخش از شهر، ارائه عمده خدمات شهری مربوط به چندساله اخیر است. البته تخصیص امکانات زیربنایی نظیر اتصال به شبکه گازشهری، آب اشامیدنی بهداشتی، برق، اتصال به شبکه دفع آب های سطحی و فاضلاب تا حد زیادی مشکلات مردم را برطرف ساخته است اما کمبود فضاهای آموزشی- فرهنگی، بهداشتی- درمانی و رفاهی به طور چشمگیر در این محله قابل مشاهده است.

حاشیه نشینی، ویژگی های کمی و کیفی مسکن، شهربیرجند