نقش مولفه های نظام دانشگاهی در ارتقای فرهنگ مطالعه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان

یکی از عوامل موثر در ایجاد عادت و گرایش افراد به مطالعه، نظام آموزشی است (اصغر نژاد، 1380). نظام آموزش عالی به طور کلی و دانشگاه به طور خاص در بهبود و ارتقای فرهنگ مطالعه کتاب اهمیت ویژه و نقش حساس و بنیادی بر عهده دارد (رضوی و رحیمی دوست، 1387: 50).کتابخوانی یک رفتار فرهنگی است که در جامعه تحقق می یابد، به تبع این رفتار دانشگاه ها نقش بی بدیلی را می توانند درخصوص ارتقاء این رفتار ایفاء نمایند. دانشگاه ها مراجعی هستند که در تولید دانش و اطلاعات هر کشوری سهمی مهم به عهده دارند و دانشجویان در این فضای علمی است که باید خود را برای ورود به جامعه آماده نمایند؛ از آنجایی که کتابخوانی یکی از اسباب موفقیت و ارتقاء دانش هر دانش پژوهی می باشد باید راه های ترغیب این رفتار فرهنگی (کتابخوانی) را شناخت و به دانشگاه ها معرفی نمود (شکوری شالدهی و افکانه، 1389: 73). کتاب به عنوان رسانه ای لازم برای آموزش معرفی گردیده است. بنابراین پیشبرد برنامه های ترویج کتابخوانی در سطوح مختلف اعم از محلی، منطقه ای و یا ملی به یاری اقدامات مداوم یا مقطعی با پشتیبانی از نیروهای مختلف از جمله سیاست هایی است که کشورهای جهان باید اتخاذ کنند (گارثون، ترجمه پوینده، 1377، به نقل از رضوی و رحیمی دوست، 1387 : 51). علی رغم تلاش های گسترده در زمینه ارتقای فرهنگ و جایگاه مطالعه، در کشور ما هنوز فرهنگ مطالعه از وضعیت چندان مطلوب و رضایت بخشی برخوردار نیست و این مساله ای است که ذهن بسیاری از محققان و مسئولان کشور را مشغول کرده و آنان را به چاره اندیشی واداشته است (هاشم نژاد، دهقانی راینی و نوکاریزی، 1394: 218). برطبق آمار رسمی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، تعداد عناوین امانت رفته در سال 1389 برابر با 44.380.884 است. اگر جمعیت ایران را به طور تقریبی 73.5 میلیون نفر (بر اساس ساعت-جمعیت مرکز آمار ایران) در نظر بگیریم، شاخص امانت برابر 0.6 عنوان به ازای هر نفر ایرانی است. بر این اساس و با توجه با رابطه ذیل ، سرانه مطالعه آزاد ایرانیان در سال 1389 برابر 14.88 دقیقه برآورد می شود (محبوب، 1391: 130). آمار ها نیز نشان می دهد که دانشجویان کشور ما نسبت به گذشته کمتر سراغ و کتابخوانی می روند و در مدت زمان تحصیل خود بیشتر به مطالب منابع درسی خود اکتفا کرده و شوق و انگیزه چندانی به مطالعه کتب غیردرسی از خود نشان نمی دهند که این مسئله سبب می شود دانشجو پس از فراغت از تحصیل اندوخته ای جز مطالب درسی نداشته باشند که این اندوخته در صورت عدم بهره برداری به مرور زمان از بین می رود و نتیجه ای برای فرد و اجتماع به دنبال ندارد (ترکیان تبار، 1384، دهقان بنادکی، 1392).