تبیین نقش خانواده در مطالعه غیردرسی دانش آموزان دوره ابتدایی

مطالعه و اطلاعات، عامل مهم توسعه و ایجاد فرهنگ محسوب می شوند و کم و کیف پیشرفت فرهنگی هر فرد یا جامعه بستگی مستقیم به میزان خواندن و کیفیت آنچه می خوانند دارد(شعاری نژاد، 1386،ص41). ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ ﮐﺘﺎب و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ رﺷﺪ ﺟﻮاﻣﻊ وﻣﯿﺰان دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑـﻪ اﻃﻼﻋـﺎت، از ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﮥ ﻣﻠﯽ ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﯽﺷﻮد (خسروی،1381،ص31).کودک برای خواندن نیز مدل می خواهد و وقتی که برای اوکتاب می خوانید در واقع به او مدل و الگو می-دهید(کولینان،1382،ص39). اما متاسفانه به دلایلی گوناگون، کتاب از چنین موقعیتی که شایسته جامعه ما باشد برخوردار نشده و هنوز مطالعه به عنوان یک نیاز دائمی برای همگان مطرح نیست. ریشه یابی علل به عوامل موثر در بی رغبتی و کم رغبتی به مقوله ی مطالعه در میان دانش آموزان اصل مهمی است که باید با سعه ی صدر و دقت هرچه بیشتر مورد ارزیابی قرار بگیرد(صبا، 71،ص1). از موانع عدم گرایش به مطالعه ی غیردرسی در دانش آموزان می توان موارد زیر را برشمرد؛ سطح اقتصادی خانواده، میزان تحصیلات والدین، پایگاه اجتماعی خانواده که پژوهشگران درصدد هستند تاثیر این عوامل را بر میزان علاقه مند ساختن دانش آموزان بر مطالعه کتب غیردرسی بسنجند. پایین بودن سطح مطالعه در ایران ناشی از عادت نداشتن به مطالعه از دوران کودکی است. ما می توانیم مطمئن باشیم که اگر فرزندانمان از کودکی شوق به خواندن پیدا کنند و انگیزه ی مطالعه کردن در آن ها به وجود آید و مطالعه کردن را جزئی از زندگی خود بدانند.(ریاضی،1375). آشنایی کودک با کتاب و کتابخوانی از خانواده آغاز می شود و رغبت های او در خانواده شکل می گیرد. خانواده اثری عمیق بر رفتارها و عادت های فرد دارد و بی شک ایجاد روحیه عادت به مطالعه در فرزندان بر عهده والدین است بنابراین اگر فرهنگ کتابخوانی در جامعه ی ما رواج ندارد و از جایگاه ارزنده ای برخوردار نیست، و علل آن را باید در بستر خانواده جست وجو کرد. اگر فرزندان ما با کتاب و کتابخوانی بیگانه اند، علل آن را باید در رفتارهای مادران و پدران مورد کند وکاو قرار داد؛ چرا که هنوز پدیده ی کتاب و کتابخوانی به عنوان یک نیاز و ضرورت واقعی مطرح نشده و آمار کتابخوانی در جامعه ی ما تاسف انگیز است.هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش خانواده در آموزش دادن به کودکان و تشویق آنان به مطالعه و کتابخوانی است. ما در این پژوهش می کوشیم این نکته را بررسی کنیم که چگونه می توانیم فرهنگ مطالعه را در مردم از همان اوایل کودکی نهادینه کنیم؛ به گونه ای که وقتی به سن بزرگسالی می رسند، بتوانند فرزندان آینده را نیز به سمت کتابخوانی سوق دهند.