مهدی عفتی - کارشناس ارشد سازه - دانشگاه علوم و فنون مازندران
میراحمد لشته نشایی - استادیار گروه عمران - دانشکده فنی - دانشگاه گیلان

موج شکن ها سازه های باریکی با طول ها و ارتفاع های متفاوت هستند، معمولا به صورت عمود بر خط ساحل جهت محافظت از یک منطقه ساحلی، بندر، لنگر گاه یا حوضچه آرامش جهت حفاظت از امواج ساخته می شود. با پیشروی آب دریا به ویژه در سواحل شمالی و افزایش روز افزون ساخت و ساز در سواحل استفاده از سازه های حفاظتی از جمله موج شکن های سنگی با توجه به صرفه اقتصادی به دلیل منابع نسبتا غنی مصالح سنگی برای حفظ و نیز احیاء ساحل دریا غالبا امروزه مورد توجه می باشد. در آیین نامه ها طراحی این سازه ها، نیروی غالب طراحی عمدتا نیروی امواج دریا می باشد و به مسئله نیروی جانبی مربوط به زلزله توجه خاصی نشده است، با توجه به زلزله خیز بودن سواحل شمالی و جنوبی کشور شناخت رفتار سازه ای اینگونه سازه ها در مقابل نیروی زلزله موضوع مهمی است که باید مد نظر قرار گیرد. در این مقاله سعی بر این بوده است که علاوه بر نیروی امواج، اندرکنش این نوع از سازه ها در مقابل نیروی ناشی از زلزله نیز بررسی شود. از جمله فاکتورهای مهم در طراحی اینگونه سازه ها کنترل پایداری، ضریب اطمینان در مقابل واژگونی، تنش ها و تغییر مکان های ناشی از نیروهای جانبی می باشد که نیروی زلزله می تواند تأثیر عمده ای روی این پارامترها داشته باشد. جهت بررسی تنش ها و تغییر مکان های ناشی از نیروهای جانبی از نرم افزار اجزاء محدود ANSYS10 استفاده شده است و با در نظر گرفتن کلیه پارامترهای مؤثر در پایداری موج شکن ها تحلیل لرزه‌ای نیز به ازای شرایط مختلف انجام گرفته نقاط بحرانی حاصل از بارگذاری که منجر به تخریب می شود تعیین شده و علاوه بر آن منحنی های مختلفی به منظور طراحی بهینه این سازه ها ارائه می شود.

سازه های حفاظت ساحلی، موج شکن مایل، زلزله، موج، انعطاف پذیری، سختی