علی حسنی - باشگاه پژوهشگران جوان ونخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحدیادگارامام خمینی (ره)شهرری تهران ایران
مریم حسنی - دانشجوی کارشناسی ارشد میکروبیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحدعلوم و تحقیقات تهران ایران

به منظور بررسی توانایی تثبیت نیتروژن سویه های بومی همزیست نخود Cicer arietinum L.ازمایشی درشرایط مزرعه انجام شد ارقام آی .ال.سی482وکاکا بصورت تلقیح شده با 5سویه بومی و یک سویه خارجی ازایکاردا و نیزبدون تلقیح شاهد وبدون تلقیح بادریافت 120کیلوگرم نیتروژن درهکتارشاهد نیتروژن مقایسه شدند تاثیرسویه ها برمقدارنیتروژن بخش هوایی ماده خشک بخش هوایی و کارایی همزیستی تامرحله گلدهی و نیزاثرات آن برعملکرد بیولوژیک و دانه درمرحله رسیدگی کامل معنی دار نبود اگرچه این تاثیرات برای بعضی سویه ها مانند سویه 27چشمگیر بود بااین وجود اثرات متقابل تلقیح و رقم تنها درمورد عملکرددانه معنی دار بود p < 0/05 و تیمارهای رقم کاکا باهریک ازسویه های 34و27 افزایش معنی داری نسبت به شاهد نیتروژن نشان دادند بنابراین به نظر می رسد توانایی ها و قابلیت های سودمندی درنژادهای بومی باکتری های همزیست نخود وجود دارد که لازم است درسطح گسترده تری مورد شناسایی و ارزیابی قرار گیرد

ریزوبیوم، نخود، خوزستان وگره زایی