شادی سادات باقرمنش - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئودزی، دانشکده مهندسی نقشه برداری، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران
مهدی معتق - استاد مرکز تحقیقات علوم زمین آلمان و دانشگاه هانوفر
بهمن اکبری - سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور

فرسایش خندقی از اشکال بسیار خطرناک فرسایش آبی است که در بعضی موارد باعث ایجاد کانال های با طول، عرض و عمق زیاد می شود. منطقه مورد مطالعه در این پژوهش، دشت دشتیاری، حاصلخیزترین و وسیعترین دشت منطقه چابهار با وسعت 645.31 کیلومترمربع، واقع در شهرستان چابهار، استان سیستان و بلوچستان می باشد. ایجاد و توسعه فرسایش خندقی در این منطقه یکی از مشکلات بزرگ مردم منطقه به شمار می رود؛ چرا که فرسایش با ابعادی وسیع در حال تخریب زمین های زراعی و مراتع منطقه می باشد. با توجه به مطالعاتی که در گذشته انجام شده، عامل اصلی فرونشست در این منطقه وجود روان آب های سطحی ایجاد شده از حوزه های بالادست است. هدف از این پژوهش، بررسی میزان فرونشست ناشی از پدیده فرسایش خندقی به کمک روش تداخل سنجی تفاضلی راداری (DInSAR) است. دلایل عمده برای استفاده از روش تداخل سنجی تفاضلی راداری، دقت بالای آن در مقایسه با روش های دیگر، مستقل بودن از شرایط آب و هوایی، و وجود اطلاعات منظم است. در این مقاله، منطقه مورد مطالعه با استفاده از داده های راداری سنجنده ENVISAT در مدت 3 سال مورد بررسی قرارگرفته است. برای تحلیل سری زمانی فرونشست، از روش خط مبنای کوتاه (SBAS) برای پردازش 25 تصویر راداری و 56 تداخل نگاشت حاصل از آن در محدوده زمانی آوریل سال 2003 تا آوریل سال 2006 استفاده شده است. تصاویر با استفاده از نرم افزار STAMPS در محیط لینوکس پردازش شده اند. نتایج تحلیل سری زمانی نشان می دهد که منطقه به طور پیوسته در حال فرونشست است. نقشه سرعت میانگین تغییرشکل در راستای خط دید ماهواره که از تحلیل سری زمانی به دست آمده، آهنگ قابل توجهی از فرونشست در سال را نشان می-دهد که با موقعیت مکانی خندق ها در منطقه مطابقت دارد. آهنگ بیشترین میزان فرونشست 15 میلیمتر در سال است که با توجه به وسعت دشت دشتیاری قابل توجه است.

تداخل سنجی تفاضلی راداری، خط مبنای کوتاه، فرسایش خندقی، فرونشست، دشت دشتیاری