کاظم بدو - نویسنده مسئول: استاد، گروه مهندسی عمران، دانشگاه ارومیه
یاشار داوری اصل - دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی خاک و پی، گروه عمران، دانشگاه ارومیه

انتشار مولکولی یکی از مهمترین مکانیزم های انتشار آلودگی در خاک و سنگ می باشد. در این تحقیق ضریب انتشار مولکولی یونکلر در ماسه سنگ و سنگ مارن منطقه دفن زباله ارومیه با استفاده از روش برازش نمودارهای حاصل از مدل های آزمایشگاهی با نتایج نظریتعیین گردید. نمونه های سنگ مارن و ماسه سنگ به ترتیب تحت شرایط انتشار مولکولی «از میان سنگ» و «به داخل سنگ» قرار گرفتند و غلظت های مشاهده ای اندازه گیری شدند. برای انجام محاسبات نظری از نرم افزار Pollute استفاده گردید. ضرایب انتشار مولکولی متوسط نتیجه شده برای سنگ مارن و ماسه سنگ به ترتیب (2/48x10(-10)(m(2)/s و (2/55x10(-10)(m(2)/s بودند که نشان دهنده نزدیک بودن مقادیراین پارامتر در هر دو سنگ به دلیل معادل بودن اثر پارامترهای فیزیکی آنها مانند پوکی و دانسیته بود. تطابق خوب نتایج مشاهده ایآزمایشگاهی و مدل نظری، صحت روش های آزمایشگاهی و مدل نظری استفاده شده را تأیید کرد. نتایج آنالیز حساسیت پارامترهای مؤثر درانتشار مولکولی در سنگ های مدل شده نشان داد که پارامترهای زمان و ضریب انتشار مولکولی اثر بیشتری در تغییر غلظت یون کلر در انتهایمسیر حرکت از میان سنگ دارد. نتایج بدست آمده در این مطالعه برای محاسبات انتقال آلودگی در طراحی مدفن های مواد زائد جامد مستقردر نهشته های سنگی می توان استفاده کرد.

انتشار مولکولی؛ ماسه سنگ؛ سنگ مارن؛ مدل آزمایشگاهی؛ یون کلر، Pollute