فائزه قراری - کارشناس ارشد کشاورزی، مدرس مدعو دانشگاه تربت حیدریه
معین توسن - کارشناس گروه کشاورزی و مدیر داخلی مجلههای دانشگاه تربت حیدریه
فاطمه سلیمی - کارشناس انفورماتیک دانشگاه تربت حیدریه

یکی از مباحث اساسی در زمینه توسعه، میزان بهره گیری درست و بهینه از تواناییها و استعدادهای نیروی انسانی هر جامعه است. به عبارت دیگر میزان بهره گیری از منابع انسانی همواره به عنوان یکی از پارامترهای اساسی توسعه انسانی مطرح بوده ومی باشد. تا از این طریق زمینهمشارکت عادلانه همه اقشار جامعه را فراهم ساخته و از پتانسیلها ی اجتماعی، اقتصادی آنها بهرهمند شوند. در این راستا زنان نیز به عنوانپتانسیلها ی اجتماعی از اهمیت بالایی در توسعه برخوردار هستند که این امر می تواند در جامعه همزمان با طرح مسایل زنان در برنامههای کلان توسعه و نقش آنان نمود بالایی داشته باشد. فعالیتهای جانبی زنان در صنایع دستی و فرآوری بعضی از محصولات نیز همواره مطرحبوده است. زنان روستایی به عنوان رکن اساسی واحدهای تولید کشاورزی همواره مطرح بودهاند و ساختار اقتصادی خانواده بدون حضورآنان نمیتوانست و نمیتواند پایداری داشته باشد. به نیروی کار کشاورزی زنان و نقش آنها در محافظت بیولوژیکی کمتر توجه شده و یا سرمایهگذاری نشده است، الگوی مورد نیاز کشاورزی پایدار، آمیزهای از دانش بومی و دانش رسمی میباشد. در این عرصه نیز کارشناسانمعتقدند زنان نقش بسیار مهمی در حفظ، اشاعه و به کارگیری دانش بومی دارند. در واقع زنان به ویژه در عصر مهاجرت روزافزون مردان بهشهرها یا اشتغال در بخش صنعت، عناصر اصلی در بهرهمند ساختن جامعه از دانش بومی بوده و اگر نقش این دانش را در پایداری درکشاورزی با اهمیت بدانیم بدون حضور زنان این مهم تحقق نخواهد یافت. بنابراین گسترش برنامههای تحقیقاتی به منظور کشف و ضبط روشهای کاربردی دانش بومی زنان در حفاظت از منابع متنوع طبیعی بسیار مهم بوده و افزایش آگاهیهای عمومی در رابطه با دانش بومی زنان و نقش جنسیت در حفاظت و کاربرد منابع طبیعی پایدار ضروری است

اقتصاد، دانش بومی، کشاورزی پایدار