فریبا زارع - دانشجوی کارشناس ارشد دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
معصومه بحرینی - دانشیاردانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محسن علمائی - استادیار دانشگاه فردوسی مشهد
حسین کاظمی پشت مساری - استادیاردانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

برنج غذای اصلی نیمی از مردم جهان و اغلب مردم کشورهای در حال توسعه است. این محصول یک سوم سطح زیر کشت جهانی غلات را در بر دارد و حدود 35 تا 55 درصد کالری مصرفی2/7 میلیارد نفر در جهان را تامین میکند. در این تحقیق تأثیر کود با یک جدایه از باکتری همیار )آزوسپریلوم( و دو جدایه از سیانوباکتر و اثر توأم آنها بر رشد و نمو گیاه برنج رقم فجر بررسی شد، برای جداسازی سیانوباکتر از برخی شالیزارهای مناطق غالب شمال و شمال شرق ایران نمونهبرداری صورت گرفت جدایه سیانوباکتر که دارای توانمندی تثبیت نیتروژن مولکولی بیشتری بود جداسازی و خالصسازی گردید. به این منظور آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی با 4 تکرار به اجرا در آمد. طوری که سطوح ارقام به صورت فاکتور سیانوباکتر در سه سطح جدایه 1، جدایه 2 و شاهد، آزوسپریلوم در دو سطح )جدایه و شاهد و کود در چهار سطح شاهد، 33 در صد، 73 درصد و 133 درصد( بررسی گردید. در پایان، بررسی عملکرد گیاه برنج اندازهگیری و تجزیه آماری انجام شد. نشان داد که اثر توام بیشترین مقدار کود شیمیایی به همراه سیانوباکتر و آزوسپریلومدر افزایش عملکرد تأثیرگذار میباشد 31 P< 3/ . در بین دو جدایه سیانوباکتر، جدایه 2 بیشترین تأثیر را بر افزایش عملکرد داشت 31 P< و آزوسپریلومنیز بر روی رشد گیاه تاثیر نسبتا خوبی داشت ولی نسبت به سیانوباکتر تاثیر کمتری بر روی رشد گیاه داشت. تلقیح توام سیانوباکتر و آزوسپریلوم با کود شیمیایی،میزان عملکرد و اجزای عملکرد به طور معنیداری افزایش یافت. تلقیح سیانوباکتر به تنهایی و یا توأم با کود شیمیایی بطور معنیداری عملکرد دانه و کاه برنج را افزایش داد.

برنج، سیانوباکتر، آزوسپریلوم، عملکرد، اجزای عملکرد