زینت السادات میرغفوریان - دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود
فاضل فرنوش - دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود

مطالعه در زمینه سلامت روان، ابعاد آن و عوامل پیش بینی کننده و ارتقاء دهنده آن به دلیل اهمیت فراوان موضوع مورد توجه همگان بوده و امروزه نقش مذهب و مراقبت های معنوی به عنوان یکی از عوامل مهم مرتبط با سلامت روان در پیشگیری و درمان اختلالات روانی مورد توجه بسیار قرار گرفته است. متون زیادی در رابطه با نقش دین، معنویت، باورهای مذهبی و سلامت روان وجود دارد. بررسی متون موجود نشان می دهد که جهت گیری مذهبی و پایبندی به نماز پیامدهای قابل توجهی از جمله کاهش اضطراب و افسردگی، افزایش کارکردهای اجتماعی، معنادادن به زندگی و سلامت روان را در پی دارد. نماز به عنوان یکی از دستورات الهی در ایجاد آرامش روانی در انسان نقش اساسی داشته و تأکید بسیار شده است. از آنجا که جهت گیری مذهبی و ابعاد معنوی( از جمله نماز) می تواند زندگی آدمی را معنا بخشند و سلامت روان از نتایج زندگی دارای معناست، بنابراین هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین جهت گیری مذهبی، التزام و اولویت به فریضه نماز و سلامت روانی دانشجویان است و فرضیه اصلی تحقیق این است که بین جهت گیری مذهبی، التزام و اولویت به فریضه نماز و سلامت روانی دانشجویان رابطه معنی داری وجود دارد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه صنعتی شاهرود که در سال تحصیلی 94-95 به تحصیل اشتغال داشته اند، تشکیل می دهد. تعداد200 نفر از دانشجویان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این مطالعه پرسشنامه جهت گیری مذهبی آلپورت ، چک لیست نماز و پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ بود. داده های به دست آمده با روش آمار توصیفی و با استفاده از نرم افزار آماری spss نسخه 20 و روش های آماری ، ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که 1) بین جهت گیری مذهبی و سلامت روان رابطه وجود دارد و هرچه جهت گیری مذهبی درونی تر می شود، سلامت روانی بالاتر می رود و همچنین هرچه افراد از نظر مذهبی جهت گیری بیرونی تری انتخاب می کنند میزان سلامت روان آنها کمتر می شود (P=0/0001) . 2) بین التزام به ادای فریضه نماز و سلامت روان ارتباط معنی داری وجود دارد(P=0/001). 3) بین رعایت اولویت به ادای فریضه نماز و سلامت روان ارتباط آماری معنی داری وجود دارد(p<0/001). مذهب درونی شده به عنوان یک عامل اصلی در سلامت روان و مداخله های پیشگیرانه و درمانی نقش اساسی داشته و نماز خواندن و اولویت دادن به ادای فریضه نماز موجب افزایش سلامت روانی می شود. از این رو پیشنهاد می شود که در راستای پیش گیری سطح اول و کاهش آمار اختلالات سلامت روان نسبت به ترویج باورهای مذهبی، گسترش معناگرایی و فرهنگ نماز در دانشگاه ها اقدامات جامع تری به صورت مدون صورت پذیرد تا زمینه ساز گرایش بیشتر دانشجویان به این مسئله مهم باشد.

جهت گیری مذهبی، التزام به فریضه نماز، رعایت اولویت در نماز، سلامت روانی