ملیحه پیشوایی - کارشناس ارشد جامعه شناسی ، عضو گروه توسعه و سلامت اجتماعی، مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقای سلامت، دانشگاه علوم پزشکی گناباد
عباس کوه نشین - کارشناس ارشد جامعه شناسی ، عضو گروه توسعه و سلامت اجتماعی، مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقای سلامت، دانشگاه علوم پزشکی گناباد
فریبا پرتابیان - دانشجوی کارشناس پژوهشگری، دانشگاه پیام نور گناباد

یکی از نیازهای خانواده منسجم پیوند عاطفی است . این پیوند با گفتگوی مداوم و تبادل افکار میان اعضای خانواده، شکل می گیرد. و به عنوان عاملی انگیزشی و انسجام خانواده می افزاید . این روند می تواند همچنان ادامه یابد. بر این اساس، پیوند عاطفی و انسجام خانواده، ارتباط مثبت و هم بستگی بالایی با یکدیگر دارند. عوامل گوناگونی که پیوند عاطفی خانواده آسیب می رساند و در نهایت به هم پیوستگی آن را تهدید می کند. یکی از این عوامل، گسترش رسانه های جمعی و زیاده روی در استفاده از آن هاست. رسانه های جمعی به ویژه رسانه های شنیداری که ارتباط آن ها یک سویه است به دلیل کارکرد متنوع خود و دیگر توف سازی های پیوست، رفته رفته جای ارتباط های دو طرف از دو چهره به چهره را گرفته و توانسته اند فضایی انفرادی را جایگزین فضای اجتماعی خانواده کند به گونه ای که گسترش فنی رسانه های شنیداری و رایانه ای، ارتباط مستقیمی با فردگرایی و دوری از گروه دارد. تجربه ها نشان می دهد که هر اندازه ارتباط میان فرزندان و والدین و همچنین ارتباط میان همسران به دلیل تغییر مخاطب کاهش می یابد، اعضای خانواده از نظر عاطفی و هیجانی و نیز از نظر شناختی از هم دورتر می شوند. بنا بر آمارهای رسمی میزان مشاهده تلویزیون بر ایرانیان نزدیک به چهار ساعت و نیم در روز است. این میزان بسیار زیاد است و می تواند به کاهش فضای گفتگو میان اعضای خانواده بینجامد. نتیجه ادامه این روند، افزایش فردگرایی و کاهش جمع گرایی است که عامل مهمی در از همه گسستگی خانواده قلمداد می شود. برای رهایی از این وضعیت باید فرهنگ استفاده از ابزارهای رسانه ای گسترش یابد، در این فرهنگ این ابزارها باید در خدمت انسان ها باشد و شکل دهنده رفتار آن ها. البته رسانه ها هر اندازه نجابت به خرج دهد و به سلامت پیام خود اهمیت بدهند که می توانند جای ارتباط چهره به چهره را بگیرد. پس خانواده ها باید کاهش استفاده از ابزارهای رسانه ای و استفاده کنترل شده از آن ها برای رسیدن به اهداف مورد نظر روی آورد. طبیعی است که این وضعیت اعضای خانواده برای گفتگو و هم کلامی آماده می شود.

خانواده، پیوند عاطفی، رسانه، فرهنگ