معصومه دلبری - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه زابل
محمد شهریاری - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه زابل

به منظور بررسی توزیع مکانی و تهیه نقشههای مکانی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و شناسایی عوامل محدود کننده رشد دراراضی کشاورزی پارامترهای شن (sand) ،سیلت (silt) ،رس (clay) ،هدایت الکتریکی (EC) و اسیدیته (pH) بررسی شد. نتایج نشانداد که متغیرها مورد مطالعه از همبستگی مکانی متوسطی در منطقه برخوردار می باشند و بهترین مدل ساختار مکانی ، مدل نمایی تشخیصداده شد. روشهای میانیابی مورد استفاده شامل روش کریجینگ معمولی (OK) و روش وزن دهی عکس فاصله (IDW) است. که برایارزیابی روش ها از تکنیک اعتبار سنجی متقابل با معیارهای میانگین مربعات خطا (RMSE) ،میانگین انحراف خطا (MBA) و میانگینقدر مطلق خطا (MAE) با در نظر گرفتن ضریب همبستگی وزنی شده (wr2) و میاانگین مربعات خطای نرمال شده (nRMSE)استفاده گردیده است. بطور کلی نتایج بیانگر این است کاه روش وزن دهای عکاس فاصله (IDW) از دقت بیشتری نسبت به روشکریجینگ برخوردار است. نتایج نشان داد که متغیر رس (clay) در بین سایر متغیر ها دارای بیشترین دقت تخمین بود به طوریکه مقدارضریب (wr(2 برای اراضی شهرستان زهک ،هیرمند و کل منطقه به ترتیب برابر0/2، 0/195 و 0/25 برآورد شده است. نتایج نشان داد که مقدار ضریب (wr(2 برای پارامترهای مورد بررسی در کل منطقه برای روش وزن دهی عکس فاصله بیشتر می باشد. لذا برای تولید نقشه هایپهنه بندی خصوصیات خاک از داده های کل منطقه از روش وزن دهی عکس فاصله استفاده شده است. برای پارامتر pH به دلیل یکسانبودن کلیه پارامتر ها ارزیابی از روش کریجینگ برای تولید نقشه ها استفاده شده است.

توزیع مکانی ، خصوصیات خاک ، زمین آمار