علیرضا خضریان - دکترای معماری عضو هیات علمی تمام وقت دانشگاه آزاد واحد ملایر
مظاهر صفی - پژوهشگر کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر

امروزه با شنیدن نام بازار که همچون ستون فقرات یک انسان است ، و نبض حیات اقتصادی ، اجتماعی و برگزاری جشن های ملی ، مذهبی و فرهنگی شهر را در خود جای داده است، تداعی می شود که بازارهای سنتی نقش اساسی در زیست محیطی شهرها را دارد و از قدیم بازار دروازه های اصلی یک شهر را به یکدیگر متصل می ساخته است و از دروازه شهر آغاز و به مرکز شهر ختم می شده است. همین بازار بارزترین نماد شهری و سکونت در زیست بوم های بزرگ ایران زمین به شمار می رود . بدین ترتیب که بازارهای اصلی و دایمی در امتداد اصلی ترین محور شهری جای می گرفته است. در این مقاله سعی بر آن است تا با بررسی و شناخت مفهوم و ساختار کالبدی بازار و گونه شناسی بازار به عنوان فضایی همخوان با ارزشها و هویت معماری ایرانی به تحلیل ارزشهای کالبد فضایی معماری بازار در طراحی و تبین نیازهای اجتماعی، سیاسی، مذهبی و اقتصادی مردم در ادوار مختلف پرداخته شود. بازارهای سنتی، به لحاظ نقش آفرینی در جامعه دارای گستره وسیعی نسبت به بازارهای مدرن بودند. نقش هایی که بازارهای سنتی درگذشته ایفا می کردند را می توان به چهار نقش عمده تقسیم بندی نمود که عبارتند از: نقش اقتصادی، نقش سیاسی، نقش اجتماعی و نقش مذهبی. بازار ملایر هم به لحاظ وجهه تاریخی و سنتی که دارای فضایی همخوان با عناصر ذکر شده می باشد و از اهمیت بسزایی در تاریخ و فرهنگ مردم شهر دارد نیز بررسی ویژه ای می گردد.

بازار سنتی،پایداری،زیست محیطی ،اجتماعی و فرهنگی ،دیدگاها وفطرات معماری بازار واقتصاد