پایش آلودگی مس بر روی چند گونه درختی فضای سبز کارخانه ملی مس و شهرک مسکونی سرچشمه

گیاهان از طریق ریشه ها با حجم قابل توجهی از بستر زمین درتماس هستند تا منابع اولیه برای ساخت غذا را تأمین کنند، درصورتیکه مقدار عناصر در محیط زندگیشان بیش از حد نیاز باشدوادار به پاسخهای سازشی شده یا از بین می روند. این عناصرسنگین همانند نیترات، فسفات، کروم، مس، آهن، منگنز، مولیبدن،روی، کادمیوم و کبالت تجزیه ناپذیر بوده، ولی از طریق تثبیت یاغیر فعال شدن در بافتهای گیاهی قابل پالایش می باشند. در اینتحقیق توجه ویژهای به چهار گونه درختی زبان گنجشک، چناراقاقیا و سرونقرهای موجود در فضای سبز کارخانه مس و شهرکمسکونی سرچشمه در طی فصول بهار، تابستان و پاییز شده وشاخصهای مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و مکانیسم های تحملتنش محیطی و امکان بیش انباشتگری عنصر مس مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد که سطح مس در خاک کارخانه و شهرک بهچندین برابر سطح مجاز آن رسیده علاوه براین عنصر سایر عناصردر خاک اطراف کارخانه تغلیظ مس و شهرک مجاور بیشتر بودهولی این افزایش در مقایسه با افزایش عنصر مس ناچیز است. درکل گیاهان استراتژیهای متفاوتی را برعلیه سمیت فلزی بکار می-برند. سطح کلروفیل a و b و وزن خشک اندام های هوائی در اکثرگونه های گیاهی محوطه کارخانه به نحو معنی دار و شاخصی نسبتبه گونه های موجود در شهرک کاهش یافته بود. برعکس میزانانباشت عنصر مس در برگ ها و شاخه ها این گیاهان دارای افزایشمعنی داری در فضای سبز کارخانه نسبت به شهرک داشت.براساس مطالعات انجام گرفته در این سه فصل رشد و تجمعمس در اندامهای هوائی گونه های گیاهی مورد بررسی، درختزبان گنجشک گونه ی اصلی انباشتگر، بمنظور کاهش خطراتسمیت این عنصر سنگین در محیط زیست منطقه شناسایی شد.

کلیدواژه ها:

سمیت عنصر مس ، تجمع فلزی ، گونه های گیاهی فضای سبز ، مکانیسم مقاومت و تحمل