اردشیر بهرامی - پژوهشگر، سازمان بهزیستی استان تهران
ولی بهرامی - معلم؛ آموزش و پرورش استان لرستان

شهرداری تهران در برنامه های عمرانی خود به منظور کاهش مشکلات ترافیکی و آلودگی های زیست محیطی در راستای دستیابی به اهدافچشم انداز 1404 یعنی دستیابی به عدالت اجتماعی، سلامت، رفاه، تأمین اجتماعی، فرصت های برابر، بهره مندی از محیط زیست مطلوب)پروژه های زیادی انجام داده است. پروژه تونل توحید با هدف کاهش ترافیک، آلودگیهای زیست محیطی (هوا و صدا) توسط شهرداریتهران در بهمن 1388 به بهره برداری رسید. روش مورد استفاده در این پژوهش، ارزیابی اثرات اجتماعی و ترکیبی از روش های کمی و کیفیاست. پیامدهای پروژه در «دروه ساخت» موجب ایجاد ترافیک سنگین، خسارات اقتصادی به کسبه، مشکلات اجتماعی زیادی برای شهروندان همجوار تونل شده است. اما در «مرحله بهره برداری» اثرات مثبت پروژه در زمینه استفاده از تونل و برخورداری از منافع آن برای شهروندان ساکن مناطق شمالی تهران رخ داده است. از آنجایی که ساکنان محلات همجوار تونل به دلیل عدم دسترسی به تونل، کمترین بهره را از تونل برده و بیشترین خسارات را در دوره ساخت تجربه کردهاند. مدیریت شهری با ساخت تونل توحید نه تنها «عدالت اجتماعی» را در بین شهروندان برقرار نکرده، بلکه نابرابری های اجتماعی را در بین شهروندان مناطق شمالی و مرکزی تهران را افزایش داده است. بهبیان دیگر مدیریت شهر تهران در دستیابی به اهداف خود در زمینه برنامه ریزی ترافیکی در جهت کاهش مشکلات و برخورداری شهرونداناز رفاه، سلامت، عدالت اجتماعی تاحدی ناموفق عمل کرده است. برای اثربخشی پروژه و تحقق عدالت اجتماعی در بین شهروندان در زمینهبهره مندی از پروژه تونل توحید پیشنهادات زیر مطرح می شود: بخشش عوارض شهرداری، جبران خسارات آسیب دیدگان دوره ساخت،برنامه ریزی برای دسترسی محلات همجوار به تونل و...) و دوره ساخت پیشنهاد می گردد.

شهر تهران، تونل توحید، اثرات اجتماعی و اقتصادی، عدالت اجتماعی