کورش شیرانی - استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منایع طبیعی استان اصفهان، اصفهان، ایران.
علیرضا مطهری نیا - دانشجوی کارشناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، اصفهان، ایران.

فرسایش و رسوب حاصل از آن در بسیاری از تأسیسات عامل زیان آور محسوب میشوند به بیان ساده فرسایش عبارت است از جابجایی مواد از نقطهای به نقطه دیگر، رسوب نیز به تمام موادی اطلاق میشود که از تخریب مواد جامد پوسته زمین و حمل و نقل آنها بوسیلهی آب و باد ویخ نتیجه شده یا از اشباع شدن مواد شیمیایی محلول در آب و یا از ترشح موجودات زنده سرچشمه گرفتهاند. زمین لغزشها نیز همانند فرسایش و رسوب عامل زیان آور در تأسیسات میباشد بطور مختصر این پدیده نیز نتیجه حرکت مواد روی دامنه است که در اثر ثقل و نیروی آب ایجاد میگردد به خصوص اینکه وسعت فعالیت این پدیده بسیار وسیع بوده و همراه خود مواد کوهرفتی را به پایین دامنه منقل مینماید. در پژوهش حاضر به بررسی همبستگی میان رسوب و لغزشهای رخ داده در پادنای سمیرم، اصفهان پرداخته شده است. به منظور اجرای این تحقق با استفاده از آمار رسوب سنجی - هیدرومتری و لغزشهای رخ داده -72 74 لغایت -83 91 و با کمک نرم افزار پایگاه اطلاعاتی اکسل و سامانه اطلاعات جغرافیایی 1.10 ArcGIS و نمودارهای حد وسط دستهها و رگرسیون خطی کل داده ها اقدام به بررسی گردید. پس از انتخاب چهار ایستگاه در منطقه مورد نظر و با توجه به ایستگاههایی که واجد آمار در محدوده زمانی مد نظر بوده در نهایت برای ایجاد این همبستگی از دو ایستگاه برای تحقق اهداف این پژوهش استفاده گردید. با توجه به نمودارهای ستونی نسبت دبی و رسوب و نمودارهای لغزش و میزان بارش، دبی و رسوب به روش رگرسیون خطی کل داده ها در هر دو ایستگاه شهید و سرباز به اثبات همبستگی مثبت میان سطح لغزشها و رسوب موجود در حوضه منجر شد. نتایج حاصل نشان داد که در ایستگاه شهید تقریباً با افزایش 5 برابری میزان سطح لغزشها میزان رسوب تا 50 برابر افزایش داشته است و در ایستگاه سرباز نیز تقریباً با افزایش ببرا 2 ری میزان سطح لغزش ها میزان رسوب تا 247 برابر افزایش یافته است. توصیه میگردد با توجه به میزان رسوب تولید شده در سطح لغزشهای معین در صورت امکان، راه اندازی تأسیسات و سازههای صنعتی در مناطق با حساسیت لغزش بالا انجام نپذیرد.

فرسایش، رسوب، زمین لغزش، ایستگاه هیدرومتری - رسوب سنجی، برآورد بار معلق رودخانه