سبحان گائینی - گروه زیستشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، ایران
فرح فراهانی - گروه زیستشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، ایران
فاطمه جمالو - گروه زیستشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، ایران

تکنیک مدرن نانوتکنولوژی سبز تولید آسان نانوذرات کوچک با مسمومیت پایین برای انسان و کاربردهای وسیع در زمینه پزشکی و صنعت را دارد. در این مطالعه اثرات نانوذرات نقره بر روی تغییرات مورفولوژیکی و سلولی- تکوینی گیاهچه های In vitro آناناس (Ananas comosus Merr.) مورد بررسی قرار گرفتند. مریستم آناناس بر روی محیط کشتMS (مواشیک، اسکوک، 1962) حاوی هورمون های (6 میلی گرم بر لیتر) بنزیل آمینو پورین و (5 میلی گرم بر لیتر) نفتل استیک اسید کشت داده شدند، سپس گیاهچه های حاصل به محیط های کشت حاوی نانوذرات انتقال داده شدند و صفات مورفولوژیکی (طول ساقه و تعداد ساقه) و تغییرات سلولی- تکوینی گیاهچه های در شیشه (In vitro) در تیمارهای نانوذرات نقره با پنج سطح شامل: صفر (شاهد)، 5، 10، 15، 20 میلی گرم در لیتر طی دو واکشت مورد بررسی قرار گرفتند. آنالیز آماری داده های حاصل با استفاده از آزمون واریانس یکطرفه در سطح احتمال 05/0 با نرم افزارSPSS 22 انجام شدند. از کشت مریستم گیاه آناناس میانگین طول ساقه (3 سانتی متر) و نرخ تکثیر (9 عدد در هر جداکشت) باززایی کردند. در تیمار نانوذرات نقره بیشترین طول ساقه در تیمارهای (0 و 5 میلی گرم بر لیتر) و کاهش طول ساقه در سایر تیمارها با سطح احتمال 05/0 تفاوت معنی دار داشتند. با افزایش مقدار نانو ذرات نقره، تعداد دستجات آوندی و آرایش پراکنده در استوانه مرکزی افزایش یافته و در تیمار (20 میلی گرم بر لیتر) نانوذرات نقره میانگین اندازه سلول پارانشیم 73 میکرومتر و سلول آوند چوبی 64 میکرومتر مشاهده شدند.

نانوذرات، گیاهچه آناناس، سلول پارانشیم، دستجات آوندی