مهدی طحان نظیف - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر
سعید برومندنسب - استاد دانشگاه شهید چمران اهواز – دانشگاه مهندسی علوم آب
محمد خرمیان - استادیار پژوهشی – مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد

در احداث شبکه های آبیاری و خط انتقال آب از انواع مجرای روباز (کانال های درجا یا کانال های پیش ساخته ) وهمچنین مجرای تحت فشار (انواع لوله) استفاده می شود . در این تحقیق ضمن معرفی اجمالی سامانه های نوین آبیاری باتکیه بر افزایش بهره وری آب ، مقایسه فنی و اقتصادی به منظور جای گزین لوله های کم فشار به جای کانال روباز در اراضیشیب دار همراه با مطالعه موردی در شبکه آبیاری درجه 3 دشت اوان شوش ارائه می گردد . در انتقال آب توسط خط لوله درصورت وجود انرژی اضافه در ابتدای مسیر می توان از آن به نحو مطلوبی استفاده کرد، اما در انتقال بوسیله کانال که در مسیردراپ ایجاد می شود این انرژی بدون استفاده مفید اتلاف خواهد شد . این موضوع بخصوص در مناطقی که سیستم آبیاریداخل مزرعه نیاز به انرژی دارد، حائز اهمیت است . از جمله نتایج تحقیق شامل، کاهش معارضت کشاورزان به دلیل کاهشبیش از نصف تصرف زمین جهت اجرای شبکه در سیستم کم فشار و همچنین کاهش زمان اجرای سیستم درحدود نزدیک بهنصف در مقایسه با اجرای کانال های بتنی وکاهش ماشین آلات مورد نیاز در پروژه و هزینه روزانه آنها به بیش از نصف میباشد و ضمنا کاهش مسائل ومشکلات بهره برداری و هزینه های آن به دلیل زیر زمین بودن سیستم ارزیابی شده است، سایرنتایج حاصله نظیر افزایش راندمان سیستم کم فشار به دلیل نوع تکنولوژی اجرای آن و همچنین افزایش سطح زیر کشت بهدلیل بهینه سازی مصرف و در کل صرفه اقتصادی اجرای سیستم کم فشار در سایزهای لوله 315 میلیمتر تا 450 میلیمترنسبت به اجرای کانال های درجه سه بتنی و ضوابط و معیارهای استاندارد طراحی از جمله انتخاب سیستم توزیع آب، انتخاب جنس و قطر لوله، تهیه آرایش شبکه با استفاده از نقشه توپوگرافی و عوامل اجتماعی و اقتصادی و مشارکت مردمی با ارائهبرآوردهای مستند اجرایی حاصل و ارائه شده است.

روشهای آبیاری ، انرژی ، راندمان،کم فشار، کانال بتنی