سیما شافعی اسفدن - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
سیدحمید متین خواه - دانشیار گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

امروزه کشاورزی از مهمترین منابع آلوده کننده آب می باشد. آلودگی آبی که در اثر فعالیت های کشاورزی ایجاد می شود، بیشتر به دلیل استفاده از کودهای شیمیایی، آفتکش ها و علف کش ها است. نیترات و فسفات از جمله دو آلاینده محیط زیست از فلزات آلوده کننده وجود دارد که اکثر این تکنیک ها بسیار پر هزینه، زمان بر و مخرب محیط زیست هستند. در این میان سامانه های اگر وفارستری با داشتن کار کرد سپر ساحلی توسط فرآیند گیاه پالایی، روشی جدید برای پالایشی آلودگی ناشی از سیستم های کشاورزی است. در این پژوهشی جهت بررسی قابلیت گیاه پالایی گونه زبان گنجشک (FTCIXill/S exCelSiOT .L) در سپرهای ساحلی در سه چرخه زمانی، در مقایسه با نمونه شاهد (خاک بدون گیاه) آزمایشی انجام شد. در این راستا با استفاده از سه غلظت ۵-۱۰-۵۰ میلی گرم در لیتر نیترات و فسفات به صورت همزمان، در غالب طرح بلوک کاملا تصادفی در سه تکرار به بررسی پرداختیم. نتایج نشان داد گونه زبان گنجشک قابلیت بالایی در حذف آلاینده نیترات و فسفات از خود نشان می دهد و اختلاف مقادیر جذب نیترات و فسفات، در چرخه زمانی اول و دوم و سوم وجود دارد، به طوریکه حداکثر میزان جذب نیترات و فسفات در سه غلظت ۵، ۱۰ و ۵۰ میلی گرم در لیتر در چرخه زمانی اول به ترتیب به میزان ۲/۹، ۶/۱۳، ۳۳/۹۷ میلی گرم در لیتر نیترات و ۴۱/ ۲، ۵/۹۷، ۳۳/۵۶ میلیگرم در لیتر فسفات رخ می دهد. میزان جذب نیترات و فسفات در چرخه دوم و سوم روند نزولى داشته است. همچنین تفاوت گنجشک، راهکاری مناسب برای حذف آلاینده های نیترات و فسفات محسوب می شود که علاوہ بر هزینه کم، فناوری ساده، در اصلاح و بهبود محیط زیست نقش موثری دارند.

پاکسازی، زبان گنجشک، گیاه پالایی، مواد آلاینده