شکوفه فرازنده مهر - آلودگی محیط زیست، دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان)
هادی رادنژاد - علوم محیط زیست، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان)
محسن نوروزی - مهندسی شیمی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان)

مشکل انرژی امروزه یکی از مشکلات اساسی تمامی کشورهای جهان بخصوصی کشورهای در حال توسعه است. بیوگاز یکی از این انرژی های تجدیدپذیر است که علاوه بر تولید انرژی حاصل از فرآیند هضم بی هوازی ضایعات آلی (زیست توده) می تواند به عنوان یک جایگزین مناسب برای سوخت های فسیلی باشد. هر ساله مقدار زیادی ضایعات انار توسط کارخانجات فرآوری و کنسانتره بر جای مانده و استفاده صنعتی خاصی ندارند. لذا در مقیاس صنعتی می تواند امکان بکارگیری و مصرف ضایعات این دسته ازمیوه جات همراه با ترکیب فضولات دامی وطیور به منظور تامین نسبت کربن به ازت مورد نیاز فرآیند هضم فراهم آورد. در این مطالعه ، اثر پارامترهای مختلف از جمله pH مواد جامد کل (TS) ، مواد جامد فرار (VS)، نسبت کربن به ازت (CN) و اهمیت پیش فرآوری حرارتی - شیمیایی در مدت زمان ۱۵ روز و دمای گرمادوست مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد مقدار pH در طول دوره ی هضم در روزهای ششم تا نهم در حدود ۷ باقی ماند که می تواند نشان دهنده ی مطلوب بودن فرآیند هضم بوده باشد. غلظت مواد جامد کل و مواد جامد فرار در طول دوره با روند متعادلی کاهش یافته است. بیشترین درصد حذف مقدار مواد جامد فرار مربوط به روز سوم تا نهم بوده است که نشان دهندهی عملکرد خوب هضم بی هوازی در این روزها میباشد. نسبت کربن به ازت نیز در کل دوره در محدودهی بهینه (۳۰-۲۵) باقی ماند. همچنین نمونه ی پیش فرآوری شده نسبت به نمونه ی پیش فرآوری نشده به میزان قابل توجهی افزایش بیو گاز را به دنبال داشت.

بیو گاز، نسبت کربن به نیتروژن، مواد جامد کل، مواد جامد فرار، pH ، پیش فرآوری