ولی آدمن - دانشجوی کارشناسی ارشد خاکشناسی- گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
شمس اله ایوبی - استاد خاکشناسی- گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
مریم یوسفی فرد - استادیار، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

فلزات سنگین در خاک و به خصوص خاک های سطحی به علت ورود آنها ار خاک به چرخه ی غذایی انسان دارای اهمیت زیادی است. این تحقیق جهت بررسی غلظت کل عناصر CO ،Cr و Ni خاک های سطحی با مواد مادری متفاوت در استان آذربایجان غربی انجام گردید. ۸ توده سنگی شامل سنگ های آذرین گرانیت، آندزیت و بازالت و اولترابازیک و سنگ های رسوبی شامل مارن و ماسه سنگ، سازند قم، آهک و شیل انتخاب شد. تعداد ۱۰۵ نمونه خاک از ۸ واحد سنگ شناسی از موقعیت شیب پشتی از عمق صفر تاCm ۱۰ برداشت شد، همچنین از ماده مادری هر نقطه جهت اندازه گیری عناصر مد نظر نمونه برداری گردید. غلظت کلی عناصر CO ،Cr و Ni در نمونه ها پس از هضم با اسید نیتریک توسط دستگاه جذب اتمی مدل 200 Allaily St تعیین شد. بیشترین غلظت نیکل، کبالت و کروم به ترتیب با مقادیر ۱۶۶۷/۶۱، ۹۴/۸۹ و ۳۰۴/۰۹ در خاک های حاصل از سنگ اولترابازیک مشاهده شد. غلظت نیکل کلی بر اساسی استاندارد کشورهای هلند و ایران در اکثر نمونه ها بیش از حد استاندارد می باشند. غلظت کبالت کلی در تمامی نمونه های مطالعه شدهاستاندارد کشور هلند ۳۴ درصد از کل نمونه های خاک آلودگی به عنصر نیکل دارند و ۴۸/۵ درصد از نمونه ها غلظتی بیش مطالعه و همچنین مواد مادری مشاهده شد که نشان از منشأ یکسان این عناصر دارد. ضریب های همبستگی مثبت و بالایی بین غلظت کلی فلزها در خاک و مواد مادری مشاهده شد که نشان از منشاء توارثی آنها در خاک دارد.

فلزات سنگین، سنگ آذرین، سنگ رسوبی، غلظت استاندارد