ساختمان کاربندی ایوان مسجد جامع گرگان

مسجد جامع شهر گرگان (استرآباد) با گذشت قرن ها همچنان در مرکز ثقل زندکی شهری قرار دارد. مداخلات انجام شده در طی سالیان گذشته خود مؤید اهمیت و حضور آن در حیات اجتماعی مردم شهر است. در این میان وجه تاریخی، هنری و اصالت اثر که از ارزشمندترین وجوه آن است کمتر مورد توجه قرار گرفته است. با این حال هنوز هم عناصر و فضاهایی از قدیمی ترین لایه های تاریخی مسجد از دوره سلجوقی تا دوره قاجار در کالبد مشهود مجموعه دیده می شود. این مسجد دو ایوانه دارای چهار شبستان، صحن مرکزی، دو ورودی در اضلاع شمالی و جنوبی و مناره ای در ضلع جنوبی است. ایوان غربی مسجد بر طبق اسناد به دوره صفویه منتسب است. معمر شدن ساختمان و وقوع بحران های متعدد سبب مداخلات متعدد در دوره های مختلف در آن شده است. این ایوان به جهات مختلف کارکرد مذهبی، فرهنگی و معماری از جمله وجود کاربندی های منسوب به دوره قاجار که از معدود آثار معماری با این اسلوب در دشت گرگان محسوب می گردد، حائز اهمیت و مطالعه دانسته شده است. وجود معماری تکامل یافته کاربندی در پوشش سقف داخلی ایوان، در اقلیم پرباران گرگان که اغلب سقف ساختمان ها شیب دار هستند این اثر را در نوع خود در دشت گرگان یگانه می دارد. کاربندی از هنرهای زیرمجموعه رسمی است که در ساختمان ایوان مسجد جامع به صورت سقف کاذب اجرا شده است. این مقاله به بازشناسی و معرفی اجزای مختلف ساختمان کاربندی ایوان غربی مسجد جامع گرگان می پردازد

کلیدواژه ها:

کاربندی ، ایوان ، مسجد ، جامع ، گرگان