معصومه کاظمیان - کارشناسی ارشد مهندسی معماری ، واحد شیراز ، دانشگاه آزاد اسلامی ، شیراز ، ایران

دوره قاجار درک ظهور و بروز هرگونه فرهنگ هنر و نوع جهت گیری بهره گیری از عناصر و حتی رنگ در آثار هنری توجه به مفاهیم و مضامین و حتی استفاده از نمادها به شناخت این نوع زمینه های اجتماعی – سیاسی وابسته است . توجه به معنا از ارکان اصلی معماری اسلامی است ، تزیینات در این نوع بناها از اهمیت ویژه ای برخوردارند که در دوره های مختلف و با توجه به تحولات اجتماعی و فرهنگی ، خودرا به صورت هایی گوناگون و هماهنگ با بنا آشکار می سازد . چگونگی و تحول رنگ ها و نقوش کاشی های مساجد در دوره ی قاجار مورد بررسی قرار می گیرد. روش تحقیق مقاله ، به صورت روش تفسیری – تاریخی بوده و سپس با رویکرد تحلیلی به مقایسه تزیینات خانه زینت الملوک و مسجد نصیرالملک پرداخته است . آنچه در این مقاله اختصاص می دهیم نقوش تزیین کننده ی معماری قاجاریه در شهر شیراز است . تزیینات ، کاشی کاری ، نقاشی و ... رادر بر می گیرد .فرهنگ و هنر و تحولات گوناگون دوره قاجاریه قصه ی جنجالی و پر فراز و نشیبی است که کمتر مقطعی از تاریخ ایران را می توان یافت که این همه مدافع را با هم می تواند گرد یک موضوع به نوشتن و سخنرانی مشغول سازد .این پژوهش مارا به این نتیجه می رساند که ای مفاهیم ناشی از پیوندهای نامرئی نظام یافته میان نقوش تزیینی و بنا که در دوره قاجار تحول یافته و مفهومی دیگر می یابد .

تزیینات ، خانه زینت الملوک ، مسجد نصیرالملک ، دوره قاجاریه