نقش المان های شهری در هویت بخشی به مکان و ایجاد هویت ایرانی- اسلامی

المان های شهری به عنوان عنصر شاخص از شهر ابزاری ارزشمند برای معرفی هویت شهر می باشند. المان ها می-توانند آینه ای تمام نما، از هویت و فرهنگ شهر باشند. ازآنجایی که توجه به شاخص ها و نمادهای ایرانی- اسلامی، در طراحی معماری شهرها کمتر موردتوجه قرارگرفته و در مقابل استفاده از نمادهای مدرن و ناسازگار با هویت ایرانی- اسلامی افزایش یافته است، بحران هویت به عنوان یک عارضه ی شهرنشینی بدل گشته است که انعکاس آن امروزه در شهرهایی آشفته و تهی از ارزش های فرهنگی و اجتماعی نمود پیدا می کند. در مباحث شهری، المان ها عناصری مهم ازلحاظ معماری و طراحی هستند که در داخل شهر و در حیطه یک تجربه قراردادی مابین شهروندان، معنا گذاری می شوند، و ازآنجاکه بیانگر هویت شهر، کشور و حتی مذهب در یک ساختار نمایان هستند، در خوانش شهروندان از شهر و محیط زیستی شان تأثیر مستقیم بر جای می گذارند.ارزش های بصری مهم ترین بخش از کیفیت های محیطی را تشکیل می دهند. ادراک شهروندان از کیفیت های بصری شهر وابسته به سیما و منظر شهری است،که توسط شهروندان مطلوب تلقی می شود. در این راستا مباحثی چون خوانایی و حس جهت یابی نیز از جایگاه ویژه برخورداراست . به کارگیری المان هایی با مفاهیم خاص دینی که بیان کننده هویت تاریخی،فرهنگی و دینی ما باشد، در فضاهای شهری موجب ارتباط بیشتر شهروندان با آن و هویت بخشی به ساکنان شهر می گردد.ازاین رو این نوشتار بر آن است که با رویکردی توصیفی- تحلیلی، ضمن ارائه تعریفی از المان و انواع آن، به بررسی این موضوع بپردازد که المان های شهری چگونه می توانند موجب ایجاد هویت ایرانی- اسلامی گردند. ازاین رو با توجه به تأثیر المان های شهری، بر ذهن انسان ها، استفاده از آن به صورت نوین ولی با توجه به شاخص های ایرانی- اسلامی می تواند بر هویت و خوانایی شهر و افزایش ارتباط شهروندان با شهر مؤثر باشد. مفاهیم به کاربرده شده در المان های شهری، اگر بتوانند در تصویر ذهنی شهروندان رسوخ کند، به مرور زمان به عناصری هویتمند و شاخص در سطح شهر تبدیل خواهند شد.

کلیدواژه ها:

المان شهری ، مکان ، هویت ، هویت ایرانی -اسلامی