مطهره رخشانی مقدم - دانشجوی کارشناس ارشد اقتصاد هنر دانشگاه بین المللی امام رضا مشهد
سارا صادقی نیا - استادیار دانشکده هنر دانشگاه دامغان

صنایع دستی روحی از فرهنگ وهنر ایرانی است. به دلیل کاربردیبودن وتعاملی که با مردم داشت بازگو کننده ی فرهنگ وخصوصیات تاریخی، اجتماعی واقتصادی این سرزمین به حساب میآید. همچنین عاملی در شناساندن تمدن غنی ایران است. فناوریاستفاده در این محصولات، بسیار ساده و از مواد خام محلی دردسترس استفاده می شود، که به مقدار اندکی سرمایه در مقایسه بامصولات صنعتی نیاز دارد و تولید کنندگان تازه وارد با موانعکمتری در کار روبرو هستند.فرش دستباف نیز یکی از کالاهایست که می توان آن رادر زمره یاین صنایع دانست. صنعت بافت در کشور از اهمیت خاصی برخوردار است و قشر وسیعی از افراد جامعه از طریق این هنر صنعت امرار معاش می کنند. اما به دلیل عوامل متعددی از جمله شرایط اقتصادی، استفاده از موتیف های تکراری عدم کیفیت لازم و ... متاسفانه طی دهه های گذشته تا حال چه از نظر تولید وچه از نظر فروش، این محصولات دچار رکود شده وبسیاری از هنرمندان اینحرف کار خود را از دست داده و روی به کارهای دیگر بردند.در پژوهش حاضر، خراسان که یکی از قطب های تولید فرش دستبافکشور است، مورد اوج قرار گرفته و نگارنده نگاه ویژه ای به بازارهایفروش فرش خراسان جنوبی داشت و نقاط ضعف و قوت فرش استانبلاخص بیرجند را مد نظر قرار داده است. نتایج حاکی از آن است کهعوامل متعددی از جمله خلاقیت و نواوری در طرح ونقش فرشدستباف، شناخت سلیقه بازار مصرفی، توجه به کیفیت. محصول،شناخت رقبای خارجی در بازار فروش و برداشتن تحریم ها از عواملیهستند که در رونق بازار فرش سهم به سزایی دارند.این پژوهش لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی است و بر اساس اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی و همچنین روش میدانی و مصاحبه انجام گرفته است.

اقتصاد، صنایع دستی، فرش، صادرات، نوآوری، بازارهای فروش