بررسی ویژگیهای هندسی گره در معماری اسلامی

یکی از ویژگی های هنرهای اسلامی، وجود نقش های هندسی در عناصر تزیینی طاقی ایرانی چون مقرنس ها، یزدی بندی ها و گره چینی ها است. این مقاله، ویژگی های هندسه تزئینی اسلامی را از زاویه ای جدیدتر بررسی میکند، چرا که هندسه تزئین های اسلامی چیزی فراتر از هندسه اقلیدسی است که تنها به بررسی اشکال کلاسیک می پردازد. برای اثبات این ادعا، گره ها از یک سو به دلیل تنوع، کثرت، پیچیدگی،آهنگ، توازن و استفاده از انواع نقوش هندسی و از سوی دیگر به دلیل مطالعات وسیعی که از سوی صاحب نظران در این زمینه ارائه شده، انتخاب گردیده اند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که از جمله ویژگی های هندسی گره ها، قیاس با ویژگی های هندسه فرکتال ها است. فرکتال یا برخال، شکل های هندسی نااقلیدسی نامتعارف، نامنظم و در عین نظمی هستند که مهم ترین ویژگی آن ها خود متشابهی آن هاست. این ویژگی ها در هندسه تزیین های اسلامی به صورت تصادفی حاصل نگردیده است؛ چرا که هنرمندان اسلامی علاوه بر برخورداری از دانش ریاضی، همواره از طبیعت به عنوان منبع الهام اصلی بهره گرفته اند. این امر حاکی از آن است که در گذشته، این هنرمندان به خوبی از ابعاد گسترده ویژگی های طرح های هندسی خود، آگاه بوده و از این نظر پانصدسال پیش از همتایان غربی خود از ویژگی های غیراقلیدسی در طرح های خود بهره گرفته اند.

کلیدواژه ها:

هندسه ، گره ، فرکتال ، طبیعت ، تزیین های اسلامی