دانش بومی و بهینه سازی مصرف آب با قنات

  • سال انتشار: 1387
  • محل انتشار: نخستین همایش فناوریهای بومی ایران
  • کد COI اختصاصی: DOMESTICTECH01_051
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1803
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ابوالقاسم دادرسی سبزوار

عضو هیات عملی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی مشهد، ایر

چکیده

در ایران مناطق فراوانی وجود دارد که بارندگی آن اندک و برای کشاورزی شدیدًا نیازمند آبیاری است. شرایط اقلیمی و پراکندگی اراضی مستعد برای کشت و زرع در کشور به گونه ای است که بایستی آب مورد نیاز آبیاری از محل دیگری به منزلگاه انتقال یابد. استفاده از آبهای با کیفیت پایین، تامین آب مورد نیاز گیاه توسط کوزه، بند سار، خوشاب، دگار، هوتک و ابداع قنات، از جمله تجربیات ارزشمند در تمدن باستانی ایرانیان، برای بهینه سازی و بهره برداری پایدار از منابع آبی به شمار می آیند. در این مقاله به قنات که بسیاری ابداع و مهندسی آن را به ایرانیان نسبت داده اند خواهیم پرداخت. ۳۵ رشته قنات با تنوع مناسب سازه ای و محیطی از میان ۱۵۴۶ رشته قنات دایر و بایر شهرستان سبزوار انتخاب و با انگیزه ی تعیین ویژگی ها و بررسی مشکلات و معضلات قنوات از دیدگاه بهره برداران، مورد بررسی میدانی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اکثر قنوات خشک شده مربوط به مناطقی است که حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق در آنها شدت گرفته است. کاهش تعداد نیروهای مجرب برای کار بر روی قنات، عدم تمایل به مشارکت در پیگیری مسائل مرتبط با قنات و بالا بودن هزینه های مرمت و اصلاح قنوات از دلایلِ مهم دیگرِ مرگ این اثر ارزشمند پیشینیان به شمار می آید.

کلیدواژه ها

قنات، بومی، آب، فن آوری، بهینه سازی، سبزوار

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.