کاربرد آینده پژوهی در مدیریت ریسک زلزله با تقسیم دوره بازگشت به انواع آینده (مطالعه موردی :زلزله شهر ری)

زمینه و هدف: استفاده از روش های آینده پژوهی می تواند یکی از بهتری فن های مدیریت بهینه، در آینده ای باشد که ممکن است در آن هر لحظهبحرانی رخ دهد. در این راستا به منظور کاهش خسارات و تلفات ناشی از وقوع زلزله با کمک علم آینده پژوهی به کسب آمادگی لازم جهت مقابلهبا زلزله پرداخت می شود. تحقیق حاضر با هدف برقراری ارتباط منطقی و کاربردی بین انواع آینده در علم آینده پژوهی و دوره بازگشت بلایا درمدیریت بحران سعی در کاهش آثار زلزله دارد.روش: این پژوهش از نوع مقایسه ای می باشد که برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده شده است. در پژوهش حاضر ابتدا علمآینده پژوهی مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد و توجه اصلی معطوف به انواع آینده در آن است. از طرف دیگر مباحث اصولی مدیریت بحرانبلایای طبیعی مورد بررسی واقع می شود.یافته ها: برای نوع آینده زلزله بر حسب مدت زمان مانده به اتمام دوره بازگشت بیش از 50 سال، نوع آینده تعریف نشده و برحسب احتمال وقوعاز نوع ممکن می باشد. همچنین اگر 50 تا 20 سال مانده باشد نوع آینده بلند مدت، اگر 20 تا 5 سال مانده باشد میان مدت، اگر 5 تا 1 سال ماندهباشد نوع آینده کوتاه مدت و اگر حداکثر یک سال مانده باشد آینده نزدیک و بر حسب احتمال وقوع در تمام حالات قبل از نوع محتمل می باشد وپس از گذشت دوره بازگشت (پسابازگشت) نوع آینده آن نزدیک و احتمال وقوع حتمی است که منطقه شهر ری در این دوره قرار دارد.نتیجه گیری: برای برقراری ارتباط منطقی بین انواع آینده در علم آینده پژوهی و دوره بازگشت بلایا در مدیریت بحران سه حالت مختلف در نظرگرفته شد. این سه حالت برحسب اینکه بیش یا کمتر از 50 سال به اتمام دوره بازگشت مانده باشد و دوره پسابازگشت تعریف شده اند. در مطالعهموردی زلزله شهر تهران یا همان زلزله ری، آینده در بازه پسابازگشت و از نوع نزدیک و حتمی تلقی گردیده و لذا باید با این باور که هر لحظه ممکناست بلیه به وقوع پیوندد برای برنامه ریزی های همان سال اقدامات مدیریتی را تدارک دید و این امر هر سال به همین صورت ادامه پیدا کرده وفقط داده و اطلاعات مربوطه سال به سال روزآمد می شوند. در پسابازگشت تمرکز مدیریت بر آمادگی برای مقابله شامل اقدامات فوری، اضطراریو عملیات امداد و نجات است.